Η Βαρρόα και η καταπολέμιση της

πηγη       MELISSOCOSMOS

 

Η Βαρρόα πείρε το όνομα της από τον Marcus Terentius Varro πρωτοεμφανίστηκε κάπου στην Σιγκαπούρη το 1951 και έφτασε στην Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του 1970.

Με την εμφάνιση της η βαρρόα εξαφάνισε σχεδόν το σύνολο της τότε μελισσοκομίας στην Ελλάδα αφού ουδείς γνώριζε το νέο εχθρό που στην αρχή την παρομοίαζαν ως το( μικρό καβούρι), φυσικά τότε χάθηκαν στο σύνολο τους και οι πολλές αυτόχθονες φυλές μελισσών που υπήρχαν ανά την Ελλάδα άλλα και τα άγρια μελίσσια που υπήρχαν πάντα έως τότε σε κουφάλες δέντρων και σε βράχους.

Το ακάρι αυτό πολλαπλασιάζεται και αναπτύσσεται αποκλειστικά στα κλειστά κελιά του γόνου, δείχνοντας προτίμηση στα κηφηνοκελιά, όπου μπορεί και γεννά περισσότερα αυγά (έως και 7), από τα οποία τελειοποιούνται ακόμη και τα μισά.

Ο λόγος της προτίμησης είναι ότι τα κηφηνοκελιά είναι μεγαλύτερα και μένουν κλειστά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα να διατηρείται περισσότερο το ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη της βαρρόα.

Μέσα στα κελιά θα γίνει και η σύζευξη με τη βοήθεια του μοναδικού αρσενικού που υπάρχει και που πεθαίνει αμέσως μετά.

Ο παρασιτισμός που ήδη υπάρχει μέσα στο κελί συνεχίζεται καθώς η βαρρόα προσκολλάται πάνω στο σώμα των ακμαίων μελισσών και τρέφεται με την αιμολέμφο.

Μερικοί τρόποι καταπολέμησης είναι οι ...; Εφαρμογή με σκόνη θυμόλης [5-methyl-2(1-methyl-ethyl)phenol].
Σε κάθε πλαίσιο σκονίζουμε 0,5gr θυμόλης αργά το φθινόπωρο. Τέσσερις εφαρμογές με μεσοδιάστημα δύο ημερών έφερε δραστική μείωση του πληθυσμού των ακάρεων. Ο ρυθμός με τον οποίο πέφτουν τα ακάρεα στο πάτωμα της κυψέλης είναι υψηλότερος τις πρώτες ώρες μετά από κάθε εφαρμογή.
Η εφαρμογή μυρμηκικού (φορμικού) οξέος είτε με τη μορφή ατμού (85gr ανά κυψέλη) είτε εμποτισμένο σε πλάκα από πεπιεσμένο ξύλο έδωσε πολύ καλά αποτελέσματα σε θερμοκρασίες 18-25οC.
Καλύτερο στάδιο εφαρμογής θεωρείται αυτό κατά τη μετατροπή της λάρβας σε πούπα, 9-10 ημέρες μετά την εναπόθεση του αυγού.
Ανάλογα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και το οξαλικό οξύ, ενώ αν θέλαμε να αποφύγουμε την καυστικότητα των παραπάνω οξέων, ειδικά σε περιπτώσεις λάθος χειρισμών, αλλά με ελαφρώς μειωμένη αποτελεσματικότητα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε γαλακτικό οξύ, σε μία εφαρμογή, αφού η δεύτερη, σύμφωνα με έρευνες έχει ως αποτέλεσμα την εγκατάλειψη της κυψέλης από τις μέλισσες ( ψεκασμός 6-10ml διαλύματος 10% ανά πλαίσιο).

Στην κατηγορία των οξέων θα πρέπει να αναφέρουμε και το κοινό ξύδι που εφαρμόζεται με απευθείας ψεκασμό στις μέλισσες, στα πλαίσια, στις κηρήθρες και στην κυψέλη.

Η εφαρμογή γίνεται σε περίοδο που δεν έχουμε πολύ γόνο, γιατί το ξύδι εκτός από τα αυγά και τα ακμαία της βαρρόα σκοτώνει και τον γόνο ή ψεκάζουμε αφού πρώτα απομακρύνουμε τα πλαίσια με γόνο. Καλό είναι να επαναλάβουμε 2-3 φορές ανά 6 ημέρες.

Έχουν αναφερθεί επίσης αιθέρια έλαια από Eucalyptus sp.(Ευκάλυπτος), Matricaria chamomila (Χαμομήλι) και Mentha crispa (Μέντα), με υποκαπνισμούς για 15min κάθε 4 ημέρες και τα έλαια από Thymus vulgaris (Θυμάρι) και Salvia officinalis (Φασκομηλιά), είτε με ψεκασμό διαλυμάτων 2 και 0,5% είτε με 3-4 σταγόνες σε κάθε 1lt σιροπιού τροφοδοσίας.
Στην κατηγορία των αιθέριων ελαίων θα πρέπει να αναφερθεί και το έτοιμο σκεύασμα σε χάπια με το εμπορικό όνομα ApiLife/VAR (74,1% θυμόλη, 16% ευκαλυπτέλαιο, 3,7% μενθόλη, 3,7% καμφορά, 2,5% βερμικουλίτης).

Ακόμα υπάρχουν και τα εγκεκριμένα χημικά φάρμακα
Το apistam με βάση τη δραστική ουσία fluvalinate (ταινίες)
Το barbarol με βάση το flumethrin (ταινίες)
Το folbex με βάση το bromoprobilate (ταινίες)
Το perizin με βάση το coumaphoς (υγρό)
To chek mite με βάση το coumaphos (ταινίες)
Το api quard αιθέρια έλαια (ζελέ) 

Μη εγκεκριμένα:
Το asuntol με βάση το coumaphos (σκόνη)
Το mauric με βάση το fluvalinate (υγρό)
Το tak tik με βάση το amitraz (υγρό) 

Για να καταλάβουμε καλύτερα τη δουλειά που κάνει το κάθε ένα φάρμακο όμως πρέπει να γνωρίζουμε και πως λειτουργεί.

Ας δούμε λοιπόν.

Το coumaphos περνάει στην αιμολέμφο των μελισσων και από εκεί το παίρνει η βαρρόα αφού τις απομυζεί και ψοφάει.

Το fluvalinate και η amitraz είναι ακαρεοκτόνα επαφής, δηλαδή ακουμπούν πάνω στις ταινίες οι μέλισσες και κάποια στιγμή η ουσία πάει στην βαρρόα και την σκοτώνει.

Η θυμόλη δεν σκοτώνει απ ευθείας την βαρρόα αλλά της προκαλεί στειρότητα και σιγά σιγά χάνεται, ενώ το οξαλικό οξύ προκαλεί παραμόρφωση στο στόμα της βαρρόα με αποτέλεσμα να μην μπορεί να τραφεί και να πεθαίνει.

Ας πάμε τώρα στις παρενέργειες των φαρμάκων.

Κατ αρχήν ακόμα κι αν ο όρος μη εγκεκριμένα φάρμακα μοιάζει κάπως περίεργος εν τούτης τα φάρμακα αυτά λειτούργησαν σαν από μηχανής θεός όταν η μελισσοκομία στην Ελλάδα καταστράφηκε λόγο της βαρρόα στις αρχές του 1980.

Έχει αποδειχτεί στο χημείο πως μια λογική χρήση των φαρμάκων δεν αφήνει υπολείμματα στο μέλι, κι όταν λέμε λογική χρήση εννοούμε να γίνετε θεραπεία πάντα το χειμώνα Νοέμβριο Δεκέμβριο, το φάρμακο να μπαίνει πάντα στον εμβρυοθάλαμο, να μην μπαίνουν μεγάλες ποσότητες φαρμάκου στην κυψέλη και να βγαίνουν αυστηρά το λιγότερο 3 μήνες πριν τη συγκομιδή του μελιού.

Από όλα τα φάρμακα το coumaphos αφήνει για μεγαλύτερο χρόνο υπολείμματα στο μέλι κι έκτος αυτού βλάπτει και τις βασίλισσες κι έχει παρατηρηθεί πως οι βασίλισσες που βγαίνουν από κυψέλες που έχει χρησιμοποιηθεί το coumaphos είναι μικρότερες σε μέγεθος από τις άλλες.

Η θυμόλη κι αυτή επίσης αφήνει υπολείμματα και άσχημη οσμή στο μέλι αν δεν βγει εγκαίρως από την κυψέλη, κι ακόμα με δεδομένο ότι βλάπτει το αναπαραγωγικό σύστημα της βαρρόα όλο ένα και πληθαίνουν οι φωνές ότι κάνει ακριβώς το ίδιο και στις βασίλισσες, το μόνο που μένει είναι να μας το αποδείξει ο χρόνος.
Το οξαλικό οξύ όπως είπαμε προκαλεί βλάβη στο στόμα της βαρρόα, όμως μερικές φορές προκαλεί βλάβη και στο μελίσσι μας, το κάνει νωχελικό και ατονικό και συχνά το μελίσσι δεν παίρνει καν την τροφή της κυψέλης του για να τραφεί και ψοφάει.

Η amitraz είναι σχετικά η ποιο αθώα ουσία αφού διασπάτε εύκολα το αργότερο σε 28 ημέρες και φεύγει εντελώς από την κυψέλη και το μέλι.

Κλείνοντας θέλω να πω πως οι επιστήμονες προσπάθησαν επίμονα να φτιάξουν φυλές μελισσών ανθεκτικές στη βαρρόα αλλά μέχρι τώρα χωρίς αποτέλεσμα.

Είναι σίγουρο όμως πως σύντομα η βαρρόα θα αποτελέσει παρελθόν για τα μελίσσια μας αφού έρχονται πολύ ενθαρρυντικά νέα για ουσία οικολογική που έρχεται και θα δώσει τέλος στη βαρρόα.

ΑΠΙΘΑΝΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕΛΙΣΣΑΣ ΣΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ

ΤΡΑΒΗΓΜΕΝΗ ΣΤΗ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ , ΦΕΥΓΟΝΤΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΛΜΥΡΙΚΙ, Η ΜΕΛΙΣΣΑ ΜΕ ΤΗ ΓΥΡΗ ΣΤΑ ΠΟΔΙΑ ΤΙΣ ΜΟΙΑΖΕΙ ΑΠΕΙΛΗΤΙΚΗ ΕΡΧΟΜΕΝΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΦΑΚΟ.
ΔΥΣΚΟΛΕΥΤΗΚΑ ΑΛΛΑ ΠΕΤΥΧΑ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ.

Η κατανομή των πλαισίων στην κυψέλη

Παλιότερα με τα κοφίνια και τα κουβέλια δεν μας απασχολούσε πως αναπτύσσονταν το μελίσσι, κι ούτε μπορούσαμε να κάνουμε και τίποτα σε αυτό τον τομέα αλώστε, το μελίσσι έχτιζε και πήγαινε από κηρήθρα σε κηρήθρα ανάλογα με την δυναμικότητα του κι ανάλογα με την άνοιξη, δηλαδή τα δυνατά έχτιζαν ποιο γρήγορα και ποιο πολύ και όταν η άνοιξη ήταν καλή και έδινε νέκταρ έχτιζαν πάλι ποιο πολύ.

Από την στιγμή όμως που ανακαλυφθήκαν οι νέες κυψέλες με τα κινητά πλαίσια τα πράγματα άλλαξαν.


Οι μελισσοκόμοι μπορούσαν να επέμβουν για το πώς και πόσο θα χτίσει το μελίσσι, και σύντομα διαπίστωσαν πως αυτό είχε άμεση σχέση με την ανάπτυξη και άρα την απόδοση του μελισσιού.
Ας το δούμε πως γίνετε αυτό βήμα βήμα.

Το σμήνος μας αρχίζει την κινητικότητα του μετά το σταμάτημα του χειμώνα και περίπου από τα μέσα Ιανουαρίου και μετά οι βασίλισσες αρχίζουν να γεννάνε στα πλαίσια.

Πρέπει να ξέρετε ότι η συνήθεια του μελισσιού είναι στα πλαίσια που είναι στο μέσω της κυψέλης όπου υπάρχει μεγαλύτερη θερμοκρασία να βάζει τους γόνους του, αμέσως μετά βάζουν τις γύρες για να είναι κοντά στο γόνο και να ταΐζουν με αυτή τον γόνο τους και τέλος στα ακριανά βάζουν τα μελιά.

Όσο περνάει όμως ο καιρός και η βασίλισσα αυξάνει την γέννα της τότε το μελίσσι ξανοίγεται και καταλαμβάνει τα πλαίσια δεξιά κι αριστερά της κυψέλης, κι όταν τελειώσουν κι αυτά πλέον το μελίσσι μας λέμε ότι είναι 10αρι γιατί ο πληθυσμός του καλύπτει και τα 10 πλαίσια της κυψέλης, ενώ όταν είναι 10αρι το μελίσσι ο γόνος του είναι 7-8 πλαίσια.

Κάλο είναι να μην περιμένουμε το μελίσσι από μόνο του να πηγαίνει από πλαίσιο σε πλαίσιο, θα πρέπει ο μελισσοκόμος να παίρνει ένα άχτιστο πλαίσιο από τα πλάγια της κυψέλης κάθε 8 ημέρες περίπου και να το βάζει στο μέσω της γονοφωλιάς, όταν η βασίλισσα το γεννήσει πρέπει να ξανακάνει το ίδιο και το ίδιο κι έτσι το μελίσσι θα αναπτύσσεται ραγδαία.

Σε αυτό το στάδιο πρέπει να επέμβει ο μελισσοκόμος και να δώσει πάτωμα στο μελίσσι γιατί η ανάπτυξη συνεχίζεται και αφού δεν υπάρχει άλλος χώρος να αναπτυχτεί τότε θα αρχίσει να σμηνουργεί.
Πρέπει λοιπόν να δώσουμε πάτωμα.
Περνούμε λοιπόν ένα πάτωμα με 10 πλαίσια με χτισμένες η άχτιστες κηρήθρες, βγάζουμε δυο πλαίσια με σφραγισμένο γόνο από τον εμβρυοθάλαμο και τα βάζουμε στο νέο πάτωμα που θα τοποθετήσουμε πάνω από τον εμβρυοθάλαμο.
Τα πλαίσια με τον σφραγισμένο γόνο τα βάζουμε στο κέντρο του πατώματος γιατί εκεί συσσωρεύεται περισσότερη θερμοκρασία και έτσι δεν υπάρχει περίπτωση να κρυώσει ο γόνος μας.

Το γόνο επίσης που παίρνουμε από τον εμβρυοθάλαμο δεν μας ενδιαφέρει αν θα είναι από το κέντρο η από την άκρη, μας ενδιαφέρει μόνο να είναι σφραγισμένος και όπως είπα τον βάζουμε στο κέντρο του πατώματος.
Κάτω βάζουμε τα άδεια πλαίσια τα οποία προσέχουμε αυτά να μην είναι και τα δυο μαζί, πρέπει αυτά να έχουν τουλάχιστον ένα πλαίσιο γόνο ανάμεσα τους.

Όταν ανεβάσουμε λοιπόν το μελίσσι με πάτωμα κάλο είναι μετά από 3-4 ημέρες να κοιτάξουμε τα 2 πλαίσια γόνο που βάλαμε από πάνω γιατί πολλές φορές αν κι αυτά είναι μεν με σφραγισμένο γόνο, βρίσκουν κάποια σκουληκάκια μικρής ηλικίας οι μέλισσες κυρίως στο κάτω μέρος της κηρήθρας κι από αυτά ξεκινάνε βασιλοκελιά.

Αυτό συμβαίνει γιατί η βασίλισσα γεννάει ακόμα στο κάτω μέρος της κυψέλης και οι φερόμενες της δεν φτάνουν εύκολα επάνω, χαλάμε λοιπόν αυτά τα κελιά εφ όσον υπάρχουν και δεν φτιάχνει άλλα το μελίσσι μας.
Όταν βγει ο γόνος από αυτά τα πλαίσια ξανοίγεται και καταλαμβάνει και τα πλαϊνά από αυτά και τα χτίζει, και τότε η βασίλισσα ανεβαίνει πάνω και τα γεννάει, όταν τα γεννήσει τότε μπορούμε πάλι να βάλουμε ένα άδειο πλαίσιο στη μέση της πάνω γονοφωλιάς από αυτά που είναι στην άκρη του πατώματος.
Με αυτόν τον τρόπο σε λίγες μόνο μέρες το μελίσσι μας γίνεται εικοσάρι.

Επίσης θέλω να πω ότι ορισμένα μελίσσια βάζουν μέλι και σε πλαίσια που είναι στον εμβρυοθάλαμο, καλό είναι αυτά να τα πάρουμε και να τα ανεβάσουμε πάνω ώστε το μέλι να βρίσκεται όλο μαζί επάνω για να το πάρουμε εύκολα στον τρύγο.

Αναρτήθηκε από MELISSOCOSMOS

Εσείς βάζετε σωστά τα πλαίσια και τους ορόφους στα μελίσσια σας;

ΠΗΓΗ- ΜΕΛΙΣΣΟΠΟΛΙΣ

Τον Φεβρουάριο ξεκινούν οι πρώτοι μελισσοκομικοί χειρισμοί για να αναπτύξουμε τα μελίσσι μας. Διαβάστε πώς θα τοποθετήσετε σωστά τις πρώτες κηρήθρες και τον τρόπο που θα προσθέσετε πατώματα στα μελίσσια σας, με απλά σχήματα

Η προσθήκη των πλαισίων είναι καθοριστικός μελισσοκομικός χειρισμός για την μετέπειτα ανάπτυξη του σμήνους. Πότε και πώς πρέπει να προσθέσουμε πλαίσια; Και τί είδους πλαίσια; παλιά, περσινά, ή φύλλα κηρήθρας; Σε τί διάταξη πρέπει να είναι τα πρώτα πλαίσια στον όροφο και πώς στον εμβρυοθάλαμο;

Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά: Το μελισσοσμήνος βγαίνει σιγά σιγά από το χειμώνα με λίγα πλαίσια. Αυτά μπορεί να είναι 4-5 (Β.Ελλάδα) μέχρι 7-8 (Ν.Ελλάδα). Για παράδειγμα ένα μελίσσι 6-7 πλαισίων, στη Ν.Ελλάδα, που βγαίνει από το χειμώνα αυτές τις ημέρες.  Το μελίσσι έχει την εξής διάταξη (Σχήμα 1)

Σχήμα 1: Μελίσσι όπως βγαίνει από το χειμώνα

Όταν λοιπόν δούμε ότι οι μέλισσες καλύπτουν πλέον καλά όλα τα πλαίσια, θέλουμε να αυξήσουμε το χώρο στην κυψέλη προσθέτοντας πλαίσια. Τα πλαίσια αυτά είναι κηρήθρες παλαιότερων ετών, που έχουμε αποθηκεύσει το χειμώνα. Αυτά θα προστεθούν εκεί που τελειώνει ο γόνος και αρχίζει το μέλι, όπως φαίνεται στο Σχήμα 2. Σημ: Εάν δεν έχουμε περσινές κηρήθρες, αλλά μόνο νέα φύλλα κηρήθρας, η θέση που τα προσθέτουμε είναι η ίδια. Η διαφορά είναι ότι το μελίσσι θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο να αναπτυχθεί (προσθέτουμε μία μία τις κηρήθρες), περισσότερη πρόσθετη τροφή (σιρόπι 1:1), υψηλότερες θερμοκρασίες και καλή ανθοφορία.

Σχήμα 2: Προσθήκη κηρηθρών στο τέλος του γόνου

Έτσι τώρα το μελίσσι θα είναι μεγαλύτερο, η βασίλισσα θα αρχίσει να γεννάει στις περσινές κηρήθρες και να καταναλώνει μέλι και γύρη για την εκτροφή του γόνο. Μετά από μερικές εβδομάδες, και ανάλογα με την εποχή και τον καιρό, θα χρειαστεί να προσθέσουμε πάλι κάποιες περσινές κηρήθρες, πάλι με την ίδια λογική, εκεί που τελειώνει ο γόνος.
Προσθήκη ορόφου (2 τρόποι)
Κάποια στιγμή, όταν το μελίσσι έχει 10 πλαίσια, από τα οποία 7-8 είναι γόνος, και οι συνθήκες ευνοϊκές (αύξηση θερμοκρασίας, διάρκεια ηλιοφάνειας, ανθοφορίες, κτλ) προκύπτει η ανάγκη αύξησης χώρου στο μελίσσι. Τότε πρέπει να προσθέσουμε όροφο (πάτωμα) στο μελίσσι. Ανάλογα με το τι υλικό διαθέτουμε (φύλλα ή έτοιμες περσινές/παλιές κηρήθρες) και την δυνατότητα ανάπτυξης που κρίνουμε ότι μπορεί να έχει το μελίσσι, προσθέτουμε ανάλογο υλικό.
1. Προσθήκη ορόφου χωρίς να ανεβάσουμε γόνο από τον εμβρυοθάλαμο
Τοποθετούμε τις περσινές κηρήθρες στο κέντρο, μετά τα φύλλα κηρήθρας εκατέρωθεν, και τέλος, στις 2 άκρες, τις πιο παλιές (μαύρες) κηρήθρες που θα πάνε μετά τη φετινή χρονιά, για αντικατάσταση (Σχήμα 3)

Σχήμα 3: Προσθήκη ορόφου με 5 πλαίσια

Αν δεν έχουμε πολλές παλιές κηρήθρες, βάζουμε μόνο 2 στις άκρες και στη μέση άχτιστα φύλλα.

Σχήμα 4: Προσθήκη ορόφου με 10 πλαίσια

Προσωπικά προτιμώ να προσθέτω όλο τον όροφο απευθείας στο μελίσσι. (Σχήμα 4). Με τον τρόπο αυτό το μελίσσι αναπτύσσεται πολύ γρήγορα και χτίζει 5 κηρήθρες σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ένα άλλο πλεονέκτημα είναι ότι δεν χρειάζεται να επισκεφθούμε το μελισσοκομείο για 10-15 μέρες, αφού έχουμε ήδη προσθέσει και τα 10 πλαίσια του ορόφο.
2. Προσθήκη ορόφου και ταυτόχρονο ανέβασμα σφραγισμένου γόνου.
Πολλοί μελισσοκόμου, για να διευκολύνουν την ανάπτυξη, ανεβάζουν και 1-2 πλαίσια με σφραγισμένο γόνο, στον όροφο. Η υπόλοιπη διάταξη παταμένει ίδια, δηλαδή δίπλα στο γόνο περσινές κηρήθες, μετά φύλλα, και στις άκρες παλιά πλαίσια. Στις 2 θέσεις από τις οποίες αφαίρεσαν το γόνο στη γονοφωλιά, βάζουν είτε περσινές κηρήθρες είτε φύλλα κηρήθρας, τοποτετώντας τα στις θέσεις 2 και 8.
Θεωρώ ότι ένας τέτοιος μελισσοκομικός χειρισμός δεν είναι πάντα απαραίτητο, αλλά μπορούν να το δοκιμάσουν κυρίως οι αρχάριοι μελισσοκόμοι, καθώς είναι πιο σίγουρο ότι οι μέλισσες «θα πιάσουν» τον όροφο και θα χτίσουν τα φύλλα ευκολότερα.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΚΗΦΗΝΩΝ

ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΚΗΦΗΝΩΝ

    

      Μού έτυχε,όπως έχει τύχει στόν καθένα πού ασχολείται μέ τήν μελισσοκομία, νά έχω βασίλισσες μέ θαυμάσια γέννα,νά κάνω όνειρα γι αυτές τίς κυψέλες. Πλήν όμως ο υπολογισμός νά γίνεται χωρίς τόν ξενοδόχο,γιατί στήν επόμενη ή μεθεπόμενη επιθεώρηση εμφανίζονται κελιά αντικατάστασης.Τότε είναι πού αρχίζουν τά ερωτηματικά καί κάποιες υποψίες γιά τίς υπόλοιπες άλλες βασίλισσες άν θά συμβεί τό ίδιο, ποιό θά είναι τό μέλλον τής χρονιάς.Τά ερωτήματα, άν οι βασίλισσες πού έφτιαξα γονιμοποιήθηκαν σωστά, άν οι βασίλισσες πού αγόρασα θά αντέξουν,θά έχουν ερκετό σπέρμα κηφήνων,καί πολλά άλλα, κυριαρχούν στό μυαλό συνέχεια. Φυσικά κανείς δέν μπορεί νά δώσει εγγύηση γιά τό άν έχει γονιμοποιηθεί σωστά μία βασίλισσα ή όχι, εκτός καί άν έχει στείλει γιά εργαστηριακό έλεγχο τό 10%

από τίς γονιμοποιημένες βασίλισσές του,πού αυτό δέν γίνεται καί δέν μπορεί νά γίνεται. 

     Πιστεύω ότι είναι κάπως επικίνδυνο νά βασιζόμαστε στούς κηφήνες πού υπάρχουν στήν περιοχή, άν υπάρχουν ώριμοι καί πόσοι, αμφιβόλου ποιότητας σέ γενικές γραμμές, γιά νά γονιμοποιήσουν τίς βασίλισσές μας............

Διαβάζοντας καί έχοντας υπόψιν τή βιβλιογραφία γεννιούνται πολλές αμφιβολίες στό, κατά πόσο οι βασίλισσες μπορεί νά έχουν γονιμοποιηθεί σωστά ή όχι ,διότι:    Aπό στατιστικές, χρειάζονται 4-10 κυψέλες εκτροφής κηφήνων γιά κάθε 100 κυψελιδια γονιμοποίησης.Η βασίλισσα χρειάζεται περίπου 12-18 κηφήνες 

για τήν γονιμοποίησή της (από 1-32 κηφήνες). Γιά τα 100 κυψελίδια απαιτούνται περίπου 1200 ώριμοι κηφήνες,δηλ.πρέπει νά βρίσκονται στήν περιοχή τών 100 κυψελιδίων τίς 2-3 ημέρες γονιμοποίησης, 6000 ώριμοι κηφήνες

για τήν εξασφάλιση 12 κηφήνων ανά βασίλισσα. Αν υπολογίσουμε ότι από τά αυγά τών κηφήνων επιβιώνει περίπου τό 57% έως τήν ωρίμανσή τους(μικρό ποσοστό),γιά νά έχουμε 1200 κηφήνες χρειάζονται 2400 αυγά κηφήνων νά γεννηθούν,πού θά πεί τά 2/3 τού πλαισίου Langstroth καί από τίς 2 πλευρές.Χρειάζεται 16 ημέρες γιά τήν 

ωρίμανσή τους,οπότε γιά νά συμπέσουν ημερομηνίες γονιμοποίησης παρθένων βασιλισσών μέ ώριμους κηφήνες πρέπει νά έχει ολοκληρωθεί η γέννα τών αυγών  τών κηφήνων, 23 ημέρες πριν τόν πρώτο εμβολιασμό βασιλικών κελιών. Τά υπόλοιπα  κηφηνοπλαίσια  νά τοποθετηθούν 14 μερες μετά τό πρώτο.....   Στήν συνέχεια.....

 Μία καλά γονιμοποιημένη βασίλισσα πρέπει νά έχει στήν σπερματοθήκη της από 4.3 εκατομμύρια έως 7 εκατ. σπερματοζωάρια. Βασίλισσα πού έχει 4.5 εκατ. σπερ/ρια,θεωρείται ικανοποιητική στήν παραγωγή. Ερευνα πού έγινε στόν Καναδά έδειξε ότι, μία βασίλισσα ξοδεύει 2 εκατομ. αυγά τόν χρόνο σέ μιά παραγωγική κυψέλη, καί ότι άν έχει στήν σπερματοθήκη της λιγώτερο από 3 εκατομ. σπερμ/ρια, τότε τήν αλλάζουν μέσα στούς 12 μήνες.....??( Ενας καλά φτιαγμένος ώριμος κηφήνας μπορεί νά παράγει 5-10 εκατομμύρια σπερμ/ρια,είναι έτοιμος για αναπαραγωγή 16 ημέρες μετά τήν γέννησή του,καί μετά τήν 28η ημέρα θεωρείται ανίκανος. Η ζωή του είναι περίπου 55 ημέρες,ανάλογα μέ τήν εποχή)....... Αραγε,όταν γίνεται η βασιλοτροφία,έχουμε υπολογίσει καλά, κατά πόσο είμαστε σωστοί, ή κάνουμε λάθος?Κάθε λάθος κοστίζει τήν παραγωγή τής χρονιάς, χαμένους κόπους, απογοητεύσεις, καί κουράγιο για τόν επόμενο χρόνο.....???.
Ας δούμε τά πραγματα πώς περιγράφονται....

  Δυνατές κυψέλες, εκτρέφουν καί διατηρούν κηφήνες καλύτερα, παρά οι μικρές κυψέλες.Επειδή οι κηφήνες δέν τρέφονται μόνοι τους, χρειάζονται πολλές νέες εργάτριες να τούς ταϊσουν μέλι, γύρη καί έκκριση αδένων. Μέ τήν έλλειψη νέων εργατριών (τροφών μελισσών) νωρίς τήν άνοιξη, εμφανίζεται τό πρόβλημα τής μή σωστής γονιμοποίησης βασιλισσών(απουσία ώριμων, υγειών κηφήνων). Η δυνατότητα σέ μιά κυψέλη νά εκθρέφει καί να διατηρεί μεγάλο αριθμό κηφήνων,εξαρτάται από τό πόση γύρη μπαίνει καθημερινά στήν κυψέλη, καί όχι τί ποσότητα είναι αποθηκευμένη.Μόνον γύρη πού έχει αποθηκευτεί δίπλα στό γόνο έχει δείξει θετικά αποτελέσματα.

Δυνατές κυψέλες χρειάζονται 300-400 γραμ. γύρη καθημερινά (2.1-2.8 κιλά τήν εβδομάδα).Αν δέν έρχεται φυσική γύρη στήν κυψέλη,πρέπει νά δοθεί ανά 3-5 ημέρες μέ τάϊσμα. Γυρη πού ανακατεύτηκε μέ σιρόπι 1:1 είχε καλύτερα αποτελέσματα, στήν ανατροφή γόνου κηφήνων,παρά όταν δώθηκε ξερή. Προσοχή στίς ασθένειες!!! Ελληνική γύρη,

καί γενικά Ευρωπαϊκή,θωρείται η καλύτερη στον κόσμο.

  Η αποβολή κηφήνων είναι συχνό φαινόμενο όταν:  α)Υπάρχει έλλειψη εισερχόμενης γύρης,σταματάει τό τάϊσμα τών κηφήνων,αδυνατίζουν καί αποβάλλονται μέ βία από τήν κυψέλη. β) Σπουδαιότερος παράγων είναι η ποσότητα

γύρης πού μπαίνει στήν κυψέλη, άν δέ,κατά κάποιο τρόπο ελατωθεί, αρχίζει η αποβολή τών κηφήνων, άν όμως παραταθεί πέραν τού ορίου εποχής, τότε τούς διατηρούν.γ) Η απουσία τής βασίλισσας μειώνει τήν αποβολή τών κηφήνων,όχι βέβαια όσο η αυθονία τής γύρης.δ)Η εξωτερική πτώση τής θερμοκρασίας συμβάλλει στήν αποβολή κηφήνων,ε) Η ηλικία τής βασίλισσας παίζει σπουδαίο ρόλο,μέ ποσοστό μεγαλύτερο αποβολής κηφήνων στίς κυψέλες πού έχουν νέα βασίλισσα,ζ) Αστάθεια καιρού πού δέ επιτρέπει στίς εργάτριες να μαζέψουν γύρη,οδηγεί στήν αποβολή τών κηφήνων.

   Μία στρατηγική γιά τήν επέκταση τής εποχής παραγωγής κηφήνων είναι,η διαρκής συχνή τροφοδοσία γύρης ή υποκατάστατου, κατά προγραμματισμένα τακτά διαστήματα. Εναλλακτική  μέθοδος διατήρησης κηφήνων εκτός εποχής είναι καί η αφαίρεση τής βασίλισσας από τήν κυψέλη, προσφέροντας μέλισσες καί γόνους από

βασιλευόμενες κυψέλες , καί τροφοδοτόντας μέ γύρη σέ συνεχή βάση.

   Η σχέση, διαθεσιμότητας γύρης-κηφήνα, έχει ώς εξής: Οταν υπάρχει αφθονία γύρης, βλέπουμε στήν κυψέλη όλα τά στάδια γόνου κηφήνων στήν κυψέλη. Απουσία γύρης για 48 ώρες, έχει σάν αποτέλεσμα τήν απουσία σέ προνύμφες κηφήνων, θά είναι παρόντες ενήλικοι κηφήνες,νύμφες καί αυγά. Απουσία γύρης γιά 7 ημέρες, θά 

βλέπουμε ενήλικους κηφήνες στήν κυψέλη , αλλά απουσία κηφηνογόνου σέ όλα τά στάδια. Ελλειψη γύρης για 14 ημέρες καί άνω,παντελώς απουσία κηφήνων και κηφηνογόνου.Αδεια κελιά κηφήνων γεμάτα μέ μέλι, υποδεικνύει τήν ανάγκη γύρης γιά τήν εκτροφή κηφήνων.

  Οσο απαραίτητη μάς είναι η βασιλοτροφία,άλλο τόσο ειναι απαραίτητη καί η κηφηνοτροφία γιά τήν καλή καί σωστή γονιμοποίηση τών βασιλισσών, μέ τίς τέσσερις βασικές απαιτήσεις,ούτως ώστε νά υπάρχουν ώριμοι κηφήνες στήν περιοχή:

  *Πρόβλεψη γιά  συνεχή πλεονάσματος γύρης, μέ επάρκεια τροφών μελιού ή σιροπιού.

  *Χρησιμοποίηση δυνατών σμηνών, μέ βασίλισσα ηλικίας άνω τού ενός έτους.

  *Ειναι δυνατή η παραγωγή πρώιμων κηφήνων,άν έχει τοποθετηθεί κατά τό φθινόπωρο στό κέντρο τού γόνου κηφηνοκηρήθρα μέ μίγμα κελιών εργατριών.Την άνοιξη τοποθετούνται 1-2 πλαίσια κηφηνοκηρήθρας όταν τό επιτρέψει η ανάπτυξη τής κυψέλης καί ο καιρός.

  *Οι κυψέλες παραγωγής κηφήνων χρειάζονται ακριβώς τήν ίδια φροντίδα μέ αυτές τής παραγωγής βασιλισσών.

  

ΠΗΓΗ ¨ Markianos Koutroulis στις Παρασκευή, Δεκεμβρίου 27, 2013

ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΓΟΥΝΑΡΗ ΣΤΟ ΓΕΡΑΚΑ

	PHGH  ΠΑΤΕΡ ΦΑΜΙΛΙΑΣ, ΑΠΟ HELLENIC BEE FORUM
ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ 11/10/15 Συγχαρητήρια στό σύλλογο καί στά μέλη του γιά τήν προσπάθεια πού κάνανε ὥστε νά πραγματοποιηθεῖ αὐτή ἡ παρουσίαση. Εἶχε μεγάλη συμμετοχή καί η κα Γούναρη ἦταν κατατοπιστικότατη στήν παρουσίασή της. 1.Φαινόμενο κατάρρευσης μελισσῶν δέν ὑπάρχει στήν Ἑλλάδα. Συζητήθηκαν τά ἀποτελέσματα μεγάλης ἔρευνας ὅπου ταυτοποιήθηκαν οἱ αἰτίες πρόκλησης κατάρρευσης μελισσῶν. Στέκομαι κυρίως στίς ἐξῆς αἰτίες: Συνεχεῖς μετακινήσεις καί σέ μεγάλες ἀποστάσεις Κακῆς ποιότητας μελισσοτροφῆς Ἐκτεταμένη βασιλοτροφία τεχνητῆς σπερματέχυσης μέ λίγους κηφῆνες πού ὀδήγησε στόν γενετικό περιορισμό. 2. Γίνεται προσπάθεια κατάρτισης χάρτη μελισσοκομικῶν ἀνθοφοριῶν καί ἐκεῖ χρειάζεται τή συνεργασία τῶν μελισσοκόμων ὥστε νά γίνεται σωστός σχεδιασμός στήν τοποθέτηση τῶν κυψελῶν γιά καλύτερο ἀποτέλεσμα. 3. Χρειάζεται ἐμπλουτισμός τῆς χλωρίδας σέ μελισσοκομικά δέντρα καί φυτά μέσω τῆς ἐθελοντικῆς φύτευσης ἀλλά σέ συντονισμό μέ τους εἰδικούς καί μέ το δασαρχεῖο. Πχ στόν Ὑμηττό ἡ κα Γούναρη πρότεινε τή φύτευση φρυγάνων σέ καμμένες ἐκτάσεις, κουτσουπιῶν, χαρουπιῶν καί γιατί ὄχι βελανιδιῶν. 4. Τρόποι ξεχειμωνιάσματος τῶν μελισσιῶν. Τα προβλήματα πηγάζουν ἀπό την ὑγρασία πού παράγει τό μελίσσι καί ἀπό τήν ὕπαρξη γόνου. Ὑγρασία: ἀντιμετωπίζεται μέ τή χρήση ἀνοικτῶν κινητῶν πάτων. Ὕπαρξη γόνου: πρέπει τό μελίσσι νά ξεγονιάζει τουλάχιστον γιά 10 ημέρες. Η κα Γούναρη προτείνει νά μήν μπαίνει τροφή στό μελίσσι τό Νοέμβρη γιατί οἱ τεχνητές τροφές μέ ζάχαρη διεγείρουν τήν παραγωγή γόνου, οὔτε νά ξεχειμωνιάζουν κοντά σέ πευκοδάσος γιά τόν ἴδιο λόγο. Τροφή θά μπεῖ στό μελίσσι κατά τά Χριστούγεννα γιά νά μήν ἔχουμε φαινόμενα λιμοκτονίας. Τήν ἴδια περίοδο πρέπει νά ξεγονιάσουμε τό μελίσσι, ἄν ἔχει γόνο μέ τή χρήση πηρουνιοῦ. Τότε κάνουμε καί θεραπεία γιά βαρρόα. Δέν πρέπει νά ὑπάρχει σφραγισμένο μέλι. Ἄν ὑπάρχει τό ξεσφραγίζουμε. Γιά τήν Ἀττική τό μελίσσι πρέπει νά ἔχει πληθυσμό 4 πλαισίων ὥστε νά ξεχειμωνιάζει μέ ἀσφάλεια καί νά ξεγονιάζει. Μεγαλύτερα μελίσσια ἔχουν γόνο καί τό χειμῶνα. 5. Κλιματική ἀλλαγή. Ἔχουν ἀλλάξει πολύ οἱ κλιματικές συνθῆκες καί πᾶμε σέ σύντομες μελισσοκομικές ἀνθοφορίες καί σχετικά πτωχές σέ σχέση μέ παλαιότερα. Ὑπάρχει ἐπιτακτική ἀνάγκη προσαρμογῆς μελισσοκομικῶν χειρισμῶν καί νοοτροπίας. Συστήματα κυψελῶν: Το μελίσσι ἀναπτύσεται πρῶτα σέ ὕψος καί μετά σέ πλάτος, δηλαδή παίρνει ὀβάλ σχήμα. Ἡ κλασική 10άρα διόροφη κυψέλη ἀναγκάζει τό μελίσσι νά ἀναπτύσσεται μέ τή μορφή ἀχλαδιοῦ. Δέν εἶναι τόσο κατάλληλη γιά τίς σημερινές συνθῆκες. Ὅταν πρωτομπῆκαν στή ἀγορά οἱ ἀνθοφορίες κρατοῦσαν καί 3 μῆνες, ὅποτε τὸ μελίσσι μποροῦσε νά ἀντισταθμήσει τίς ἀτέλιες τῆς κυψέλης καί τούς λάθος χειρισμούς τοῦ μελισσοκόμου. Σήμερα ὄχι. Καταλληλότερες κυψέλες φαίνονται οἱ 8άρες κυψέλες, τουλάχιστον γιά τή Νότια Ἑλλάδα, ἀλλά χρειάζεται περισσότερη προσοχή καί παραπάνω ἐργασία. Ταυτόχρονα δοκιμάζονται καί οἱ Dadant . Ἀκόμα φαίνεται πώς τά μισά πατώματα θά ἀρχίσουν πάλι νά χρησιμοποιοῦνται. Γενικά εἴμαστε σέ περίοδο δοκιμῶν καί μεταστροφῆς τῆς μελισσοκομίας. Οἱ κλασικές κυψέλες μᾶλλον θά χάσουν ἔδαφος. Μέθοδοι διαχείρησης: Ἡ κα Γούναρη στάθηκε μόνο σέ συστήματα κυψελῶν μέ δύο βασίλισσες. Τό ἔκανε αὐτό λέγοντας πώς μόνο αὐτές οἱ κυψέλες μποροῦν νά ἔχουν πολύ πληθυσμό καί νωρίς γιά νά γίνει ἀποδοτική ἡ συλλογή μελιοῦ σέ σύντομες ἀνθοφορίες. Καί αὐτό ὀφείλεται στήν ἱκανότητα τῶν βασιλισσῶν τῶν ἑλληνικῶν φυλῶν πού γεννοῦν μέχρι 1200 αὐτά ἡμερησίως. Πρόκειται γιά τριόροφες κυψέλες ὅπου στό πάνω καί στό κάτω πάτωμα ὑπάρχει βασίλισσα περιορισμένη μέ βασιλικό διάφραγμα καί στό μεσαῖο πάτωμα γίνεται ἡ συλλογή μελιοῦ. Ἐκεῖ μπορεῖ νά βροῦν ἐφαρμογή τά μισά πατώματα. Ὑπάρχει μελισσοκόμος πού χρησιμοποιεῖ  4όροφες κυψέλες 8 πλαισίων. Ὄλα αὐτά βασίζονται στό παρακάτω διάγραμμα: Πληθυσμός   Γόνος  % Γόνος   Μέλι (κιλά)     15.000    11850    79           13,5     30.000    18300    60           35,5     60.000    15000    12           70,0 5.Νερό στό μελισσοτροφεῖο. Προσθήκη 1γρ ἁλατιοῦ ἀνά λίτρο νεροῦ. Μειώνει τή δυσεντερία τῆς μέλισσας τό χειμῶνα καί τήν Ἄνοιξη. Ἀκόμα βοηθᾶ στήν καθαρότητα τοῦ νεροῦ τό καλοκαίρι. Ὄχι χρήση στίς ποτίστρες φελιζόλ ἤ ἀντίστοιχων τέτοιων ἀντικειμένων ἐκτεθειμένα στόν ἀέρα. Ἀφοδεύουν οἱ μέλισσες σέ αὐτά καί αὐξάνεται ἡ πιθανότητα νοζεμίασης. Οἱ μέλισσες ἔχουν τήν τάση νά ἀφοδεύουν πάνω στό τρεχούμενο νερό. Καλύτερη λύση ἡ χρήση τάβλας. 6.Ὑποκατάστατα γύρης. Θά πρέπει νά ἔχουν τουλάχιστον 10% ποσοστό γύρης. Μποροῦμε νά ἀντικαταστήσουμε τό ἀλεύρι σόγιας ποῦ εἶναι μεταλλαγμένο προϊόν, μέ χαρουπάλευρο (ἀλεύρι χαρουκιᾶς) ἤ ρεβυθάλευρο (ἀλεύρι ρεβυθιοῦ). Ὑπάρχει σέ ἐξέλιξη μελέτη. 7.Οἱ νόμοι θά γίνουν πιό αὐστηροί. Πρέπει νά εἴμαστε πολύ προσεκτικοί καί ἀπόλυτα συνεργάσιμοι, γιατί ἀλλιῶς μπορεῖ νά δημιουργηθοῦν προβλήματα μέ τίς δημόσιες ὑπηρεσίες καί νά δυσκολευόμαστε νά ἀσκήσουμε τή μελισσοκομία. Νά τηροῦνται οἱ προδιαγραφές: ἀποστάσεις ἀπό τους δρόμους, προαιρετικά σήμανση, ὄχι κάπνισμα σέ καύσωνες καί σέ αὐξημένους ἀνέμους, καθαριότητα χώρου κ.λ.π. Νά ὑπάρχει ἀπόλυτη συνεργασία με δημόσιους φορεῖς ἤ ὁμάδες ἐθελοντῶν . 8.Βαρρόα. Εἶναι πολύ αὐξημένη στήν Ἑλλάδα γιατί δέ γίνεται σωστή θεραπεία. Η χρήση κινητῶν ἀεριζόμενων πάτων μέ σίτα βοηθάει πολύ. Πρέπει ὅμως νά βελτιωθεῖ ἡ ποιότητα τῶν ὑλικῶν γιά νά μειωθοῦν τά προβλήματα πού αὐτά ἐμφανίζουν. Τά κλασικά σκευάσματα κατά τῆς βαρρόα ἔχουν ἀναπτύξει ἀντοχή. Καλύτερη εἶναι ἡ χρήση ὀργανικῶν ὀξέων (ὀξαλικό, μυρμηγκικό, κτλ) πού δέν ἀναπτύσσουν ἀντοχή. Χρειάζεται προσοχή στήν παρασκευή αὐτῶν. Χρήση μάσκας, γάντια καί σέ σωστούς ἀεριζόμενους χώρους γιατί εἶναι τοξικά καί περνᾶνε στόν ὀργανισμό κατά τήν ἐπαφή μέ τό δέρμα.

ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΩΝ ΚΕΛΙΩΝ & ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ

ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΩΝ ΚΕΛΙΩΝ & ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να παράγει κανείς βασιλικά κελιά είτε λίγα στον αριθμό είτε πολλά. Όταν κάποιος έχει λίγα μελίσσια, μπορεί να αποκτήσει τις βασίλισσες που θέλει χρησιμοποιώντας βασιλικά κελιά διάσωσης (ορφανεύοντας ένα μελίσσι) ή φυσικής σμηνουργίας. Οι τρόποι όμως αυτοί δεν είναι οι κατάλληλοι για παραγωγή βασιλισσών καλής ποιότητας. Ο πιο σοβαρός λόγος που δεν πρέπει να παράγουμε βασίλισσες από βασιλοκύτταρα σμηνουργίας είναι ότι οι παραγόμενες βασίλισσες θα έχουν ακόμη μεγαλύτερη τάση για σμηνουργία και έτσι θα διαιωνίζεται ένα ανεπιθύμητο χαρακτηριστικό στα μελίσσια μας.

 Για τη συστηματική όμως και οργανωμένη βασιλοτροφία χρειάζεται να εφαρμόζουμε μεθόδους, με τις οποίες να παράγουμε πολλά βασιλικά κελιά καλής ποιότητας, διασφαλίζοντας παράλληλα το γεγονός ότι δε θα διακόπτεται η γέννα της βασίλισσας στην κυψέλη για περισσότερο από 3 - 4 μέρες. Μια τέτοια μέθοδος είναι αυτή του εμβολιασμού.

Α. ΒΑΣΙΛΙΚΑ ΚΕΛΙΑ ΣΜΗΝΟΥΡΓΙΑΣ
 Ένα δυνατό μελίσσι, όταν σμηνουργεί, κατασκευάζει 30 - 50 ή και περισσότερα βασιλικά κελιά. Πολλοί μελισσοκόμοι, για να μη χάσουν τόσες βασίλισσες που δημιουργούνται σε ένα μελίσσι, πριν εκκολαφθούν οι βασίλισσες, κόβουν τα βασιλικά κελιά και τα εμβολιάζουν σε κυψελίδια σύζευξης. Με ένα κοφτερό μαχαίρι κόβουν προσεκτικά το ώριμο σφραγισμένο βασιλοκύτταρο μαζί με ένα κομμάτι κηρήθρας, για να είναι εύκολη η στερέωσή του στην κηρήθρα του κυψελιδίου ή ορφανής κυψέλης, χωρίς να προκαλούν ζημιά στη βασίλισσα που υπάρχει μέσα. Σε δύο περίπου εβδομάδες από την τοποθέτηση του βασιλικυττάρου, θα πρέπει η βασίλισσα να έχει συζευχθεί και να έχει αρχίσει να ωοτοκεί.

Μερικές ακόμα φωτογραφίες απο κελιά μηχανουργίας. Συνήθως τα συναντάμε στις άκρες των πλαισίων και όχι στο κέντρο.

Είναι πολύ απλός και εύκολος τρόπος για έναν ερασιτέχνη μελισσοκόμο να αντικαταστήσει τις βασίλισσές του ή να δημιουργήσει καινούργια μελίσσια. Όμως οι βασίλισσες έχουν την τάση της σμηνουργίας, γιατί προέρχονται από βασιλικά κελιά σμηνουργίας και υπάρχει περιορισμένη δυνατότητα παραγωγής βασιλισσών από βελτιωμένα μελίσσια.

Γ. ΒΑΣΙΛΙΚΑ ΚΕΛΙΑ ΔΙΑΣΩΣΗΣ
Ένα μελίσσι, όταν μένει ορφανό, χτίζει βασιλικά κελιά διάσωσης. Τα κελιά αυτά είναι συνήθως χτισμένα στο κέντρο της κηρήθρας. Όταν το μελίσσι είναι δυνατό, η βασίλισσα που χάθηκε από καλό γενετικό υλικό και η ανθοφορία έξω καλή, τότε οι βασίλισσες που θα παραχθούν είναι συνήθως καλής ποιότητας αλλά αυτό δε συμβαίνει συχνά (Εικ. 7).

Δ. ΒΑΣΙΛΙΚΑ ΚΕΛΙΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
 Όταν σε ένα μελίσσι υπάρχει γερασμένη ή προβληματική βασίλισσα τότε οι μέλισσες κτίζουν βασιλικά κελιά. Για την ποιότητα των βασιλισσών ισχύει ότι και με τα βασιλικά κελιά διάσωσης.

ΣΤ. ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΟΥ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ 
Σχεδόν όλοι οι επαγγελματίες βασιλοτρόφοι χρησιμοποιούν τη μέθοδο αυτή για την παραγωγή βασιλικών κελιών. Κατά τη μέθοδο αυτή μεταφέρονται με κάποιο εργαλείο προνύμφες εργατριών μικρής ηλικίας σε βασιλικά κελιά, τα οποία έχουν κατασκευασθεί τεχνητώς. Τα εμβολιασμένα αυτά κελιά τοποθετούνται σε κατάλληλα προετοιμασμένα μελίσσια, για να εκτραφούν σωστά. Άλλες φορές τα αφήνουμε να εκτραφούν από την αρχή μέχρι το τέλος σε ένα μόνο μελίσσι, ενώ άλλες φορές η αρχή γίνεται σε ένα ορφανό μελίσσι (μελίσσι έναρξης) και ολοκληρώνεται σε δεύτερο μελίσσι (μελίσσι αποπεράτωσης). Παρακάτω θα αναπτυχθεί η πρώτη περίπτωση γιατί είναι πιο απλή και παράγονται εξίσου καλές βασίλισσες.

1. Εμβολιασμός 
Είναι η μεταφορά πολύ νεαρών προνυμφών από εργατικά κελιά (κυψέλη που έχει επιλεγμένη βασίλισσα) σε τεχνητά βασιλικά κελιά. Η μεταφορά αυτή γίνεται με λεπτό πινέλο ζωγραφικής ή με βελόνα ειδικά κατασκευασμένη για το σκοπό αυτό, έτσι ώστε να μην τραυματίζεται η νεαρή προνύμφη. Ο εμβολιασμός πρέπει να γίνεται σε περιβάλλον με κατάλληλη θερμοκρασία και υγρασία. Η θερμοκρασία να κυμαίνεται από 20 έως 34 οC, και η σχετική υγρασία να είναι τουλάχιστον 60%.

Επειδή οι προνύμφες είναι πολύ μικρές και ευαίσθητες, πρέπει να μπαίνουν στα μελίσσια έναρξης αμέσως μετά τον εμβολιασμό. Αν η ατμόσφαιρα είναι ξερή, τότε τα εμβολιασμένα κελιά πρέπει να σκεπάζονται με υγρή πετσέτα. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι εμβολιασμού που χρησιμοποιούν οι παραγωγοί βασιλισσών. Με όλους τους τρόπους μπορούν να παραχθούν καλές βασίλισσες, αρκεί η εφαρμογή τους να γίνει σωστά.

 α) Ο "Ξηρός" εμβολιασμός εφαρμόζεται σήμερα από τους περισσότερους επαγγελματίες βασιλοτρόφους. Η μεταφορά των μικρών προνυμφών μέσα στα τεχνητά βασιλικά κελιά, γίνεται χωρίς προηγουμένως να τοποθετήσουμε επιπρόσθετο βασιλικό πολτό. Ο λίγος βασιλικός πολτός που έχει το εργατικό κελί είναι αρκετός και ένας έμπειρος μελισσοκόμος μπορεί να εμβολιάσει πολύ περισσότερα κελιά με τον τρόπο αυτό και χωρίς κανένα τραυματισμό της προνύμφης.
β) Στον "Υγρό" εμβολιασμό τοποθετείται μια μικρή σταγόνα βασιλικού πολτού στο κέντρο του πυθμένα του βασιλικού κελιού, πριν τοποθετηθεί η μικρή προνύμφη. Αν ο βασιλικός πολτός είναι πηχτός, τότε αραιώνεται με χλιαρό νερό. Χρειάζεται προσοχή κατά τον εμβολιασμό, ώστε να μη βυθιστεί η προνύμφη μέσα στον πολτό, αλλά να επιπλεύσει. Το βύθισμα της προνύμφης θα έχει σαν αποτέλεσμα το πνίξιμό της. Έχουν γίνει πειράματα για να δείξουν εάν ο υγρός εμβολιασμός είναι καλύτερος από τον ξηρό, αλλά μέχρι τώρα δεν έχει αποδειχθεί ότι ο υγρός εμβολιασμός παρουσιάζει περισσότερα πλεονεκτήματα.

2. Το μελίσσι έναρξης - αποπεράτωσης
Κατά τη διαδικασία αυτή στο ίδιο μελίσσι ολοκληρώνεται όλη η διαδικασία της εκτροφής των βασιλικών κελιών, δηλαδή από την τοποθέτηση των εμβολιασμένων κελιών, μέχρι την αφαίρεση των ώριμων σφραγισμένων κελιών που θα τοποθετηθούν στα κυψελίδια σύζευξης. Η διαδικασία δίδεται παρακάτω:
α) Διαλέγουμε δυνατό διώροφο μελίσσι και του χορηγούμε υποκατάστατο γύρης και σιρόπι 3 περίπου ημέρες πριν από την αφαίρεση της βασίλισσας. Η χορήγηση υποκατάστατου γύρης και σιροπιού είναι καθοριστικής σημασίας, ιδίως όταν η μελιτοφορία δεν είναι ικανοποιητική (Εικ. 8).
β) Αφαιρούμε τη βασίλισσα και την τοποθετούμε δίπλα σε ένα άδειο κυψελίδιο με δύο κηρήθρες ανοιχτού γόνου με τις μέλισσες που τις σκεπάζουν και δημιουργούμε έτσι ένα μικρό μελίσσι
γ) Αφαιρούμε όλα τα πλαίσια που έχουν ανοιχτό γόνο, συμπεριλαμβανομένων και των αυγών.
δ) Περιορίζουμε τις μέλισσες στον κάτω μόνο όροφο με 9 συνολικά πλαίσια. Προτιμούμε να έχουμε 9 πλαίσια και όχι 10, γιατί δίνουμε έτσι στις πολλές μέλισσες που υπάρχουν περισσότερο ελεύθερο χώρο, για να κινούνται και επίσης κατά τους διάφορους χειρισμούς σκοτώνουμε πολύ πιο λίγες μέλισσες.

ε) Τοποθετούμε στο κέντρο των πλαισίων ένα μόνο πλαίσιο με ανοιχτό γόνο το οποίο αφαιρούμε την επόμενη ημέρα, βάζοντας στη θέση του το πλαίσιο με τα εμβολιασμένα τεχνητά κελιά, τα οποία αρχίζουν αμέσως να τα περιποιούνται οι παραμάνες μέλισσες.
στ) Η διάταξη που πρέπει να έχουν τα πλαίσια μέσα στην κυψέλη φαίνεται στον πίνακα 1.

ζ) Τροφοδοτούμε με σιρόπι 1:1 (δηλαδή για 2 κιλά σιρόπι το 1 κιλό είναι νερό και το 1 κιλό ζάχαρη). Επίσης συμπληρώνουμε και με υποκατάστατο γύρης αν χρειάζεται.
η) Την επόμενη ημέρα και πριν από τον εμβολιασμό, επιθεωρούμε όλες τις κηρήθρες και καταστρέφουμε όλα τα βασιλικά κελιά που δημιούργησαν. Αν μείνει ακόμη και ένα βασιλικό κελί, τότε κανένα από τα κελιά που θα εμβολιάσουμε δεν θα γίνει δεκτό.
θ) Εμβολιάζουμε 50-60 περίπου βασιλικά κελιά με προνύμφες ηλικίας μίας ημέρας, μία ημέρα μετά τη δημιουργία του μελισσιού έναρξης-αποπεράτωσης.
ι) Συμπληρώνουμε τον τροφοδότη με σιρόπι.
ια) Μια ημέρα μετά τον εμβολιασμό, ελέγχουμε για την επιτυχία του εμβολιασμού. Αν ο εμβολιασμός απέτυχε, τότε επαναλαμβάνουμε τις εργασίες από (η) έως και (ι). Αν ο εμβολιασμός είναι επιτυχής, συμπληρώνουμε τον τροφοδότη με σιρόπι και κλείνουμε την κυψέλη.
ιβ) Έξι ημέρες μετά τον εμβολιασμό, επιθεωρούμε όλες τις κηρήθρες και καταστρέφουμε όλα τα φυσικά βασιλικά κελιά που δημιούργησαν οι μέλισσες.
ιγ) Εννέα ημέρες μετά τον εμβολιασμό δημιουργούμε τα κυψελίδια σύζευξης
ιδ) Δέκα ημέρες μετά τον εμβολιασμό, τα σφραγισμένα και ώριμα βασιλικά τοποθετούνται στα κυψελίδια σύζευξης που δημιουργήθηκαν την προηγούμενη ημέρα.
ιε). Αμέσως μετά την αφαίρεση των βασιλικών κελιών, το μελίσσι έναρξης – αποπεράτωσης διαμερίζεται σε 3 έως 4 κυψελίδια με τη μέθοδο της βεντάλιας και τοποθετείται από ένα κελί. Μπορούμε όμως να κάνουμε έναν ακόμη εμβολιασμό αν τοποθετήσουμε από άλλη κυψέλη 2-3 κηρήθρες ώριμο σφραγισμένο εργατικό γόνο.
ιστ) Τρεις ημέρες μετά την τοποθέτηση του βασιλικού κελιού στο κυψελίδιο, ελέγχουμε αν η βασίλισσα βγήκε από το κελί με πολλή προσοχή χρησιμοποιώντας ελάχιστο ή καθόλου καπνό. Καμία άλλη ενέργεια δεν κάνουμε.
 ιζ) Δώδεκα με 15 ημέρες μετά την τοποθέτηση του βασιλικού κελιού στο κυψελίδιο, ελέγχουμε αν η βασίλισσα ωοτοκεί. Από εδώ και πέρα η βασίλισσα είναι στη διάθεση του μελισσοκόμου για οποιαδήποτε χρήση.
ιη) Προσοχή ποτέ δεν τινάζουμε τα πλαίσια όπου υπάρχουν πήχεις με βασιλικά κελιά (σφραγισμένα ή με νεαρές προνύμφες). Για να απομακρύνουμε τις μέλισσες, χρησιμοποιούμε τη μελισσοκομική βούρτσα.

Πασχάλης Χαριζάνης Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ορεινή Μέλισσα

Όλες οι ανθοφορίες του Σεπτεμβρίου!

Όλες οι ανθοφορίες του Σεπτεμβρίου!

Ο μήνας της χαρουπιάς, της σουσούρας(φθινοπωρινό ρείκι), του κισσού, της ακονιζιάς, του αρμυρικιού, της αγριοβαμβακιάς, του πολύκομπου και κάποιων ειδών ευκαλύπτου. Προετοιμάζει η φύση το έδαφος για τον ερχομό του χειμώνα και δίνει της τελευταίες προμήθειες στις μέλισσες, για αποθήκευση. Το ξεχειμώνιασμα είναι δύσκολη υπόθεση σε πολλές περιοχές της χώρας μας, οι γύρη που αποθηκεύεται θα βοηθήσει τα μελίσσια να γονεύουν μέχρι αργά, να έχουν μεγάλους πληθυσμούς και να βγούνε στην άνοιξη δυνατά και έτοιμα για οποιονδήποτε χειρισμό θέλουμε να τα κάνουμε(διαίρεση, συλλογή, παραφυάδες, κλπ).

Ο Σεπτέμβριος είναι ο τελευταίος μήνας που μπορούν να γονιμοποιηθούν οι βασίλισσες, αν αποφασίσαμε τον Αύγουστο να κάνουμε νέες βασίλισσες με βασιλισσοτροφία, υπάρχουν ακόμη πολλοί κηφήνες. Επίσης είναι ο μήνας που μπορούμε να πάρουμε καλής ποιότητας και σεβαστής ποσότητας βασιλικού πολτού από τα μελίσσια που πήγαν στα βαμβάκια. Ταΐζουν πολύ καλά οι νεαρές μέλισσες τα τεχνητά κελιά αυτόν τον μήνα ενόψει του επερχόμενου χειμώνα.

Ο πρώτος μήνας της καινούργιας μελισσοκομικής χρονιάς από πολλούς μελισσοκόμους θεωρείται ο Σεπτέμβριος. Αρχίζουν οι έγνοιες, οι προετοιμασίες, οι προγραμματισμοί και οι εργασίες τόσο στα μελισσοκομεία όσο και στις αποθήκες.

Εργασίες στο μελισσοκομείο 
-Μετά τον τελευταίο τρύγο και την τοποθέτηση των πλαισίων για ΄΄γλείψιμο΄΄ από τις μέλισσες, μαζεύουμε τα πατώματα και τις κυψέλες που αδειάσανε και τα πάμε στην αποθήκη για συντήρηση.
-Ελέγχουμε για την γονιμοποίηση των νέων βασιλισσών που κάναμε στις καλοκαιρινές παραφυάδες μας, η ύπαρξη αυγών σηματοδοτεί και την επιτυχή γονιμοποίηση της βασίλισσας.
-Αν πρόκειται για σταθερό μελισσοκομείο τοποθετούμε επιθέματα κάτω από τις κυψέλες(παλιά ελαστικά αυτοκινήτων, τούβλα, τσιμεντόλιθους κλπ) για να αποφύγουμε την υγρασία των επομένων μηνών.
-Τοποθετούμε τις κηρήθρες με την γύρη δίπλα από τον γόνο στην γονοφωλιά, και αν δεν έχουμε τότε δίνουμε υποκατάστατα γύρης για να τα ενισχύσουμε.
-Τις νέες αγέννητες κηρήθρες(άσπρες) τις πάμε στην αποθήκη για συντήρηση και αποθήκευση.
-Οι μάνες που σταμάτησαν την γέννα μέσα στον Αύγουστο(ήταν φυσιολογικό), αρχίζουν ξανά και με λίγη διεγερτική τροφοδότηση, γεμίζουν τα πλαίσια με αυγά και γόνο.
-Τα μελίσσια που έχασαν τις μάνες τους ή αυτά που όλο το καλοκαίρι δεν αναπτύχθηκαν, ενώνονται με άλλα αναπτυγμένα, αφού πρώτα βρούμε και απομακρύνουμε την βασίλισσα τους.
-Τα μελίσσια που πιθανόν ξέφυγαν της προσοχής μας και γίνανε αρρενοτόκα τα τινάζουμε μακριά από το σημείο που βρισκότανε(40-60 βήματα) και τοποθετούμε τις κηρήθρες τους σε άλλα μελίσσια. Τις κυψέλες τους στην αποθήκη για συντήρηση.
-Στα μελίσσια που ετοιμάζουμε για τα πεύκα, αφήνουμε μόνον τις σκούρες κηρήθρες, τις ανοιχτόχρωμες οι μέλισσες τις ΄΄πιάνουν΄΄ την άνοιξη. Το φθινόπωρο προτιμούν τις σκούρες για να βάλουν τα μέλια αλλά και να γεννήσουν οι βασίλισσες, τις βρίσκουν πιο ΄΄ζεστές΄΄.
-Υπ’ όψιν ότι τα μελίσσια που θέλουμε να πάμε στα πεύκα πρέπει να έχουν πολύ γόνο και όσο το δυνατόν περισσότερη γύρη. Όσα πλαίσια γόνο και γύρη έχουν τόσα πλαίσια μέλι θα μαζέψουν.
-Η μεταφορά των μελισσιών σε περιοχές που υπάρχουν γυρεοδοτικά φυτά επιβάλλεται πριν από την επίσκεψη τους στα πευκοδάση.
-Μεταφορά μερικών μελισσιών για την ΄΄κατοχύρωση΄΄ της θέσης στην περιοχή των πεύκων, αλλά και σαν δείκτες ή σημάδια, του πότε θα αρχίσει η έκκριση των μελιτωμάτων του εντόμου marcalina helenica(εργάτης).
-Στα μελίσσια που είναι να μεταφερθούνε στο πεύκο ενισχύονται με πλαίσια γόνου από άλλα που δεν θα μεταφερθούν.
-Η μεταφορά πλαισίων γύρης από τα αρρενοτόκα στα μελίσσια που πάνε στο πεύκο επιβάλλεται όπως επίσης και τα περίσσια πλαίσια με γύρη από τις γονοφωλιές, των μελισσιών που μας ξεφύγανε της προσοχής και ανέβηκε η βασίλισσα και γεννούσε στα πατώματα(στους ορόφους) για αρκετό καιρό.
-Πάντα πάμε δυνατά, αλλά νηστικά και τρυγημένα μελίσσια στα πεύκα, έτσι ωθούνται οι μέλισσες στην συλλογή αλλά και έχουμε παραγωγή καθαρού πευκόμελου.

Εργασίες στην μελισσοκομική αποθήκη 
-Γενική καθαριότητα σε όλη την έκταση που ορίζει η φράση, από πάτωμα, παράθυρα και εργαλεία
-Αλλαγή σιδερένιων, πλαστικών, τσίγκινων κάδων και δοχείων αποθήκευσης, με αντίστοιχα ανοξείδωτα
-Συντήρηση και απολύμανση με φλόγιστρο και χλωρίνη των πατωμάτων και κυψελών που εισέρχονται στην αποθήκη.
-Τοποθέτηση κηρηθρών στον καταψύκτη για τις ώρες που προβλέπεται και στη συνέχεια σε ντάνες των δέκα πατωμάτων, πάνω σε τούβλα με πολύ ψιλή σήτα κάτω και πάνω(για να δημιουργείτε ρεύμα αέρος και να μην μουχλιάζουν). Τα πατώματα καλό είναι στις ενώσεις τους να τα ΄΄σφραγίζουμε΄΄ με φαρδιά χάρτινη κολλητική ταινία.
-Τις παλαιές και μαύρες κηρήθρες που έχουν κλείσει σχεδόν τα κελιά από τα πολλά κουκούλια των μελισσών που γεννήθηκαν τα τελευταία 4-5 χρόνια πάνε οπωσδήποτε για λιώσιμο. Πάνω από 5 χρόνια είναι ασύμφορο για κάθε μελισσοκόμο και μάλιστα επαγγελματία να κρατά τις κηρήθρες, πρέπει να τις αλλάζει με ρυθμό 1/3 - 1/4 κάθε χρόνο.
-Εάν έχουμε την δυνατότητα παρασκευάζουμε τις μελισσοκομικές τροφές(ζαχαροζύμαρα, γυρεόπιττες, κλπ). Εάν δεν έχουμε τα εργαλεία και τα μηχανήματα, απευθυνόμαστε στους μελισσοκομικούς συλλόγους που ήμαστε εγγεγραμμένοι, όλοι οι σύλλογοι έχουν μηχανήματα για τον σκοπό αυτό, να βοηθούν τα μέλη τους.

Ανθοφορίες

-Ακονιζιά: Τα λουλούδια της έχουν χρώμα ζωηρό κίτρινο και είναι κατ’ εξοχή γυρεοδοτικό φυτό. Ανθίζει από τον Σεπτέμβριο και κλιμακώνεται η άνθιση του μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου, είναι χρήσιμο φυτό στην μελισσοκομία αφού την εποχή αυτή σπανίζει η γύρη. Οι μέλισσες το επισκέπτονται από της πρωινές ώρες μέχρι αργά το απόγευμα. Κάποιες φορές παίρνουν και από τις άκρες των φύλλων και των ματιών της ακονιζιάς ρητίνες για την δημιουργία πρόπολης.
Είναι καλό κάθε φορά που γεμίζουμε το καπνιστήρι μας με πευκοβελόνες για να καπνίσουμε τα μελίσσια στις επιθεωρήσεις να βάζουμε και πράσινα φύλλα ακονιζιάς. Κάνει διπλό καλό και κρυώνει τον καπνό, να μην πέφτει ζεστός στις μέλισσες και εξαγριώνονται, αλλά έχει και επίδραση στην βαρρόα, ρίχνει αρκετές στο πάτωμα.

-Αρμυρίκι: Πολύ σημαντικά είναι και τα είδη που ανθίζουν τον Σεπτέμβριο μέχρι και τον Οκτώβριο, δίνουν γύρη χρώματος κρεμ και εν όψει του χειμώνα που έρχεται οι μέλισσες επιδίδονται σε αγώνα δρόμου για να συλλέξουν περισσότερη γύρη που θα κρατήσει το μελίσσι δυνατό. Επίσης το νέκταρ αυτού του φυτού είναι σημαντικό, γιατί το φθινόπωρο είναι λίγες οι ανθοφορίες και σε πολλά μέρη της χώρας μας, όπως είναι τα νησιά και κάποια παράλια οι μελισσοκόμοι περιμένουν μαζί με την ακονιζιά και αυτήν την ανθοφορία, ώσπου να δώσει το φθινοπωρινό ρείκι και να σιγουρευτούν για καλό ξεχειμώνιασμα.
Το συναντάμε αυτοφυή όπως παραπάνω αναφέραμε σε κοίτες ποταμών, στις άκρες των δρόμων, αλλά και στα πάρκα και τις αυλές των σπιτιών σαν καλλωπιστικό και διακοσμητικό, λόγω της πλούσιας κόμης του αλλά και αντοχής του.


-Αρκουδόβατο:Ανθίζει από τέλος Αυγούστου έως και τον Οκτώβριο, τα άνθη του είναι μικρά άσπρου και ροζ χρώματος. Η ανθοφορία του συμπίπτει με το άνθισμα του κισσού. Οι μέλισσες βόσκουν το αρκουδόβατο, παίρνοντας γύρη
και νέκταρ. Το μέλι του αρκουδόβατου είναι λευκού χρώματος με άρωμα και κρυσταλλώνει πάρα πολύ γρήγορα. Μελίσσια που έχουν παραμείνει πολλές μέρες στο πεύκο μετά από το βάρεμα του Ιουλίου και ο γόνος τους έχει περιορισθεί, ξαναρχίζουν την εκτροφή του γόνου, εκμεταλλευόμενα τη γύρη του, όταν τα μεταφέρουμε σε περιοχές που υπάρχει αρκουδόβατος.

-Χαρουπιά:Δίνει μεγάλες ποσότητες κίτρινης γύρης πολύ θρεπτικής στα

μελίσσια μας. Μας δίνει την κατάλληλη εποχή θρεπτική γύρη σε καλές ποσότητες αλλά επίσης μας δίνει και νέκταρ για να αποθηκεύσουν τα μελίσσια μας για ξεχειμώνιασμα. Τα μελίσσια που γυρίζουν από το πεύκο και προλαβαίνουν ανθοφορία της χαρουπιάς παίρνουν γόνους αμέσως. Ξεκινά τις βασίλισσες για την φθινοπωρινή γέννα και οι οποίες ενόψει του χειμώνα, αν υπάρχουν και οι κατάλληλες καιρικές συνθήκες για εισροή νέκταρ στις κυψέλες γενούν ασταμάτητα

-Αγριοβαμβακιά: Τα λουλούδια της αγριοβαμβακιάς μας δίνουν νέκταρ και γύρη, είναι δίχρωμα, εξωτερικά είναι λευκά και στο κέντρο κοντά στα νεκτάρια
έχουν χρώμα κίτρινο. Οι μέλισσες τα επισκέπτονται όλη την ημέρα και παίρνουν νέκταρ αλλά και πολύ γύρη σε χρώμα κίτρινο. Το μέλι που βγαίνει από την αγριοβαμβακιά είναι ανοικτόχρωμο κίτρινο, μυρωδάτο με ευχάριστη γεύση, το ιξώδης του είναι μεγάλο(παχύρρευστο).

Αγριοβαμβακιά

-Πολύκομπος:η γύρη του είναι επίσης πολύτιμη και το μέλι που γίνεται από το νέκταρ αυτού του φυτού έχει σκούρο χρώμα. Το χρώμα της γύρης είναι κόκκινη προς το βυσσινή, πολύ θρεπτική και κάνει τα μελίσσια να γονεύουν πολύ. Η διάρκεια άνθισης του πολύκομπου φτάνει κάποιες χρονιές που ευνοείτε μέχρι τον Δεκέμβριο.

Πολύκομπος

-Κισσός:Άλλο ένα καλό μελισσοκομικό φυτό, αν υπάρχουν δυνατά μελίσσια υπάρχει και τρύγος, μεγαλώνει τις παραφυάδες και τα μελίσσια που ετοιμάζονται να πάνε στο πεύκο. Οι κηρήθρες γεμίζουν εύκολα με γύρες καθ’ όσον δίνει καλές ποσότητες.

Κισσός

-Σουσούρα(φθινοπωρινό ρείκι): επίσης σημαντικό μελισσοκομικό φυτό, δίνει γύρη πολύ θρεπτική και μέλι με ιδιάζουσα γεύση, κάποτε δεν είχε εμπορική αξία, σήμερα πωλείται σε καλές τιμές από τους παραγωγούς αλλά και από τα καταστήματα των ειδών υγιεινής διατροφής. Τα μελίσσια αναπτύσσονται εύκολα στην σουσούρα που ετοιμάζονται για τα πεύκα. Η διάρκεια άνθησης της φτάνει μέχρι τον Δεκέμβριο σε πολλά μέρη.
Τα παραπάνω φυτά πρέπει να τα εκμεταλλευτούμε τους 2-3 μήνες του φθινοπώρου να κάνουν συλλογή από θρεπτικές γύρες για να ξεχειμωνιάσουν χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Ο Σεπτέμβριος προβλέπεται με καλό καιρό και έτσι τα μελίσσια μας θα βοηθηθούν πολύ αν είναι οργανωμένα. Σιγά-σιγά αρχίζουμε από αυτόν τον μήνα να τα ΄΄σφίγγουμε΄΄ αφαιρώντας πρώτα τις άσπρες κηρήθρες. Τα μικρά και τις παραφυάδες τις τροφοδοτούμε με σιρόπι αλλά και με γύρη. Τοποθετούμε πάντα την γύρη δίπλα από τον γόνο του μελισσιού για να υπάρχει αμεσότητα στην τροφοδότηση του.

Εχθροί
Οι μεγάλες κίτρινες σφήκες(σκούρκοι, σερσένια, κουρκούμπανοι, κλπ) αρχίζουν από αυτόν τον μήνα τις καταστροφικές εξορμήσεις τους στα μελίσσια μας, οι ειδικές παγίδες για τις σφήκες είναι η λύση.
Και αυτό τον μήνα τα πουλιά μελισσοφάγοι όπου υπάρχουν είναι καταστροφή για τις συλλέκτριες μας καθώς επιστρέφουν βαριά φορτωμένες γίνονται εύκολος μεζές για αυτά τα πουλιά, πάνω από τα βαμβάκια και τα καλαμπόκια μαζεύονται κοπάδια που το καθένα ξεπερνά τα 50 πουλιά. Οι επιδρομές πάνω ή μπροστά από το μελισσοκομείο είναι καταστροφή. Τα απογεύματα προς το σούρουπο γίνονται πιο τολμηρά πιθανόν γιατί θέλουν να εξασφαλίσουν το βραδινό τους φαγητό. Η παρουσία μας στο μελισσοκομείο τα απομακρύνει σε κάποια απόσταση. Το ίδιο συμβαίνει και με τα χελιδόνια που μερικές φορές αγγίζουν με τα φτερά τους τα καπάκια των κυψελών μας.
Το ξαφνικό δυνατό κτύπημα κάποιου άδειου τενεκέ με ένα μεγάλο ξύλο ή οι δυνατοί κρότοι από τα κανονάκια ασετιλίνης διώχνουν μακριά τους μελισσοφάγους.

Κωνσταντίνος Μυγδανάλευρος
Πηγή: melimeliki.blogspot.gr