Πρόπολη - συλλογή - Χρήση - Ιδιότητες

Απο την Κατερίνα Καρατάσου

Κτηνίατρος Ο.Μ.Σ.Ε.- Επόπτρια Μελισσοκομίας

Απο το φαρμακείο της Κυψέλης

 

 

Η πρόπολη έχει ανακαλυφθεί εκ νέου από τη δυτική ιατρική και αποτελεί αντικείμενο επιστημονικής έρευνας τουλάχιστον από τη δεκαετία του 60. Ωστόσο η φαρμακευτική χρήση της πάει πίσω τουλάχιστον 4000 χρόνια.

 

Όπως πολύ εύστοχα παρατηρεί στο βιβλίο του ΠΡΟΠΟΛΙΣ, ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΩΝ ΜΕΛΙΣΣΩΝ ο Θανάσης Μπίκος, οι μέλισσες συλλέγουν και χρησιμοποιούν πρόπολη εδώ και 45-50 εκατομμύρια χρόνια κι επιβίωσαν σε πείσμα των εχθρών τους χάρη σ’ αυτήν. Ο James Fearnley το θέτει διαφορετικά: Πως ένα μελίσσι 50.000 ατόμων, στριμωγμένο σε ένα σχεδόν ερμητικά σφραγισμένο χώρο, σε σταθερή θερμοκρασία 35ο και με υγρασία 90% καταφέρνει να επιβιώνει;

 

Η πρόπολη δεν είναι τροφή για τις μέλισσες. Χρησιμοποιείται από τις μέλισσες για την επάλειψη του εσωτερικού των κελιών στη γονοφωλιά, για την επισκευή και το καθάρισμα των κηρυθρών, για να σφραγίσουν ρωγμές στην κυψέλη, για να μειώσουν το μέγεθος της εισόδου, για να βαλσαμώσουν τυχόν νεκρά ζώα ή έντομα που είναι πάρα πολύ μεγάλα για να τα βγάλουν έξω και – ίσως το σημαντικότερο όλων- για να σφραγίσουν τα κελιά του γόνου αναμιγνύοντας την πρόπολη με κερί. Η πρόπολη έχει αποδειχθεί ότι σκοτώνει τον πιο επίμονο βακτηριακό εχθρό της μέλισσας, τον βάκιλο της αμερικάνικης σηψιγονίας (Mlagan και Sulimanovic, 1982, Meresta και Meresta, 1988).

 

Η πρόπολη δρα αποδεδειγμένα θεραπευτικά σε λοιμώξεις από ιούς, βακτήρια και μύκητες. Εφόσον δεν είμαστε αλλεργικοί σ’ αυτήν, έχουμε στη διάθεση μας ένα σπουδαίο αντιμικροβιακό φάρμακο, χωρίς παρενέργειες, στο οποίο κανένα μικρόβιο δεν μπορεί να γίνει ανθεκτικό κι ένα από τα πιο ισχυρά αντιοξειδωτικά.

 

 

 

Ωστόσο το πρώτο βήμα είναι η συλλογή της πρόπολης από την κυψέλη κι αυτό ακριβώς το εύκολο -και φτηνό βήμα- είναι που δεν κάνουν οι περισσότεροι μελισσοκόμοι…

Η πρόπολη συλλέγεται με ειδικές σήτες, σαν το πλαστικό βασιλικό διάφραγμα περίπου, που τοποθετούνται πάνω από τους κηρηθροφορείς ή σε ειδικά διαμορφωμένες κυψέλες στο πλάι, οπότε το φως αναγκάζει τις μέλισσες να δουλέψουν πολύ πιο εντατικά για να κλείσουν τα ανοίγματα. Κάποιοι τοποθετούν ένα ξυλαράκι ώστε το καπάκι να μένει ελάχιστα ανοιχτό για να προπολαριστεί η σήτα γρηγορότερα.

 

Όταν η σήτα γεμίσει τη μαζεύουμε, τη βάζουμε στην κατάψυξη όπου η πρόπολη σκληραίνει και γίνεται άκαμπτη και στη συνέχεια τη «διπλώνουμε» γρήγορα και την «ξεδιπλώνουμε», τινάζοντάς τη πάνω από ένα καθαρό ύφασμα, ώστε η πρόπολη που ξεκολλάει και πέφτει σε νιφάδες να μαζευτεί εύκολα και με καθαρό τρόπο.

Η σήτα πρέπει να έχει ανοίγματα τόσο μεγάλα όσο να μην περνούν οι μέλισσες από μέσα, 7-6 το πολύ mesh . Πρέπει επίσης να είναι κατασκευασμένη από πλαστικό κατάλληλο για τρόφιμα διότι προορίζεται για φαρμακευτική χρήση στον άνθρωπο.

 

Σε όλα τα στάδια οι χειρισμοί μας πρέπει να εξασφαλίζουν την ασφάλεια και την υγιεινή του τελικού προϊόντος με σπουδαιότερο το πρώτο στάδιο: κατά τη διάρκεια συλλογής της πρόπολης καμία θεραπεία με κανενός είδους φάρμακο δεν γίνεται στις μέλισσες. Η χλωρίδα της περιοχής πρέπει να είναι απαλλαγμένη από φυτοφάρμακα κάθε είδους και μακριά από δρόμους, βιομηχανίες και χωματερές.

 

Η πρόπολη που μαζεύουμε με το ξέστρο από τα πλαίσια, τα τοιχώματα και το πάτωμα της κυψέλης δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για φαρμακευτικούς σκοπούς, έχει όμως βιομηχανικές χρήσεις. (Σε ανάγκη μπορούμε να πάρουμε πρόπολη ξύνοντας ελαφρά τους κηρηθροφορείς προσέχοντας να μην πάρουμε ακίδες ξύλου, κομματάκια ζαχαροζύμαρο ή ψόφιες μέλισσες…)

 

Καθαρή πρόπολη (με τη χρήση σήτας) μπορούμε να πάρουμε από 150-200 γραμμάρια ανά κυψέλη και έτος κατά μέσο όρο αν και δεν είναι σπάνιες αποδόσεις της τάξης των 300-500 γραμμαρίων /κυψέλη /έτος. Η καλύτερη εποχή για τη συλλογή είναι η άνοιξη αλλά μπορεί να συλλέγεται σε όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Τρόποι επεξεργασίας της πρόπολης

 

- Ακατέργαστη πρόπολη σε σκόνη

Βάζουμε στην κατάψυξη για 1-2 ώρες την ποσότητα που θέλουμε να τρίψουμε και μόλις βγει από τον καταψύκτη τρίβουμε στο πολυκοπτικό μέχρι να πάρουμε μια ψιλή σκόνη. Αποθηκεύουμε την σκόνη πρόπολης σε βαζάκια σε σκοτεινό, ξηρό και δροσερό μέρος. Η σκόνη αυτή είναι η βάση για όλα τα άλλα προϊόντα.

 

- Εκχύλισμα πρόπολης σε αλκοόλη (βάμμα πρόπολης)

Είναι η ευρύτερα χρησιμοποιούμενη μορφή κι εκχυλίζει τα περισσότερα συστατικά. Δεν επιχειρούμε να φτιάξουμε διάλυμα πυκνότερο από 30% γιατί δε διαλύεται καλά.

Θα χρειαστούμε:

- καθαρό οινόπνευμα (γνωστό και ως αιθυλική αλκοόλη ή αιθανόλη) 70% -100% (από το φαρμακείο ή από κατάστημα με χημικά). Κανένα άλλο είδος οινοπνεύματος! Τα βάμματα σε τσίπουρο, ρακί, κονιάκ ή ό,τι ποτό προτιμάτε, γίνονται σε διάλυμα αλκοόλης 40-43% και με ποσότητα πρόπολης όσο νομίζει ο καθένας. Αν και πολλοί τα βρίσκουν αποτελεσματικά δεν συστήνονται θεραπευτικά. Το 70% οινόπνευμα θεωρείται πιο αποτελεσματικό για την εκχύλιση.

- φίλτρα του καφέ, όχι λευκασμένα, (από κατάστημα με βιολογικά προϊόντα) ή καθαρή, λεπτή μουσελίνα (ύφασμα) ή σύριγγα αποστειρωμένη.

- βάζο με καπάκι που να κλείνει καλά

- σκούρο καφέ μπουκαλάκια των 100 ml με σταγονόμετρο (στα φαρμακεία)

- μικρό χωνί για να γεμίσουμε τα μπουκαλάκια

- ζυγαριά κουζίνας

- πρόπολη σε σκόνη, μαζεμένη με σήτα ή τουλάχιστον με ξέστρο από τους κηρηθροφορείς και μόνο

 

 

Για ένα διάλυμα χοντρικά 1:4 (25%) ζυγίζουμε 250 γρ. πρόπολη τοποθετούμε σε καθαρό βάζο και προσθέτουμε 750 γρ καθαρό οινόπνευμα 70%.

Για ένα διάλυμα 10% αναμιγνύουμε 100 γρ πρόπολη με 900 γρ οινόπνευμα.

Μια άλλη συνταγή, για την παρασκευή βάμματος 20-30%, από την ιστοσελίδα http://www.apitherapy.com/products_propolis_preparation.php είναι να αναμίξουμε 30-40 γρ πρόπολης σε σκόνη σε 70 ml οινοπνεύματος 90-96%.

 

Κλείνουμε καλά και ανακινούμε ζωηρά. Το αφήνουμε σε ζεστό και σκοτεινό μέρος για δύο εβδομάδες ανακινώντας το όσο πιο συχνά μπορούμε καθημερινά. Τέλος το φιλτράρουμε μία ή δύο φορές και παίρνουμε ένα διαυγές καφετί, κίτρινο ή κοκκινωπό υγρό που το συμπυκνώνουμε αφήνοντας το βάζο ανοιχτό για 1-2 μέρες μέσα στο ντουλάπι να εξατμιστεί κάμποσο οινόπνευμα. Όσο περισσότερο οινόπνευμα εξατμιστεί τόσο καλύτερα.

 

Αποθηκεύουμε στα σκούρα μπουκαλάκια όπου διατηρείται για πάρα πολύ χρόνο. Εναλλακτικά μπορούμε, αφού ανακινήσουμε μια τελευταία φορά και διαυγάσει, να πάρουμε με τη σύριγγα το υπερκείμενο υγρό. Πριν τη χρήση ανακινούμε το μπουκαλάκι.

 

Τις σταγόνες τις χρησιμοποιούμε απευθείας πάνω σε κοψίματα, γρατσουνιές σπυράκια κλπ. Τις πρώτες φορές βάζουμε μικρή ποσότητα ελέγχοντας για αλλεργικές αντιδράσεις.

Σε μικρής έκτασης 1ου -2ου βαθμού εγκαύματα είναι καλύτερο να προσθέτουμε λίγες σταγόνες σε μέλι και να αλείφουμε με αυτό το έγκαυμα. Για μεγάλης έκτασης και πιο σοβαρά εγκαύματα ζητάμε τη έγκριση του γιατρού.

Το βάμμα πρόπολης είναι επίσης η λύση για τις μυρμηγκιές!

(Αυτό που μένει στο φίλτρο ή το βάζο δεν το πετάμε. Προσθέτουμε οινόπνευμα σε αναλογία 10: 1 και το αφήνουμε για 2-3 μήνες σε  σκοτεινό μέρος ανακινώντας που και που. Χρησιμοποιείται για εξωτερική μόνο χρήση και για μελισσοκομικές χρήσεις, π.χ. προσέλκυση αφεσμών.)

 

- Προπολμελ

H συνταγή αυτή φτιάχτηκε από τον Jacob Kaal ως τονωτικό κι ανοσοενυσχυτικό, για την πρόληψη των φλεγμονών του πεπτικού σωλήνα και την αντιμετώπιση παθήσεων του προστάτη.

 

 

Αναμιγνύουμε ένα μέρος διάλυμα πρόπολης 25% με 7 μέρη μέλι και δύο μέρη φρέσκια γύρη ή φρέσκια γύρη που έχουμε συντηρήσει στην κατάψυξη. Σε αυτή τη βάση μπορούν να προστεθούν βασιλικός πολτός ή αιθέρια έλαια ή εκχυλίσματα από βότανα, ανάλογα με τη χρήση που θέλουμε να κάνουμε.

 

- Πρόπολη και μέλι

Ιδανικός τρόπος για να πάρουν πρόπολη τα παιδιά και επίσης ιδανικό για εγκαύματα 1ου-2ου βαθμού και μικρής έκτασης. Σε σοβαρότερα και εκτεταμένα εγκαύματα απαιτείται σύμφωνη γνώμη γιατρού. Πρώτα θερμαίνουμε σε μπεν μαρί και σε μέτρια ζέστη (35-40ο C) μια ποσότητα βάμματος πρόπολης (πρόπολη σε οινόπνευμα) ώσπου να εξατμιστεί το οινόπνευμα και να μείνει ένα κολλώδες υγρό. Αναμιγνύουμε αυτό το «κατακάθι» με μικρή ποσότητα μελιού (1-2 κουταλιές γλυκού) και μετά προσθέτουμε το υπόλοιπο μέλι (9 μέρη μέλι :1 μέρος πρόπολη) κι ανακατεύουμε να διαλυθεί.

 

Δοσολογία για εσωτερική χρήση:

Ξεκινάμε πάντα με μια πολύ μικρή δόση την πρώτη φορά (π.χ. 10 σταγόνες βάμματος σε λίγο νερό για τον ενήλικα και το μισό για ένα παιδί 4-15 ετών) και την αυξάνουμε σταδιακά αφού βεβαιωθούμε ότι δεν έχουμε αλλεργία στην πρόπολη. Αν και τα περιθώρια ασφαλείας είναι μεγάλα ισχύει πάντα ότι η σωστή δόση είναι η μικρότερη δυνατή που έχει αποτέλεσμα. Το σωστό είναι την ευθύνη της δόσης να την έχει πάντα ένας γιατρός που γνωρίζει μελισσοθεραπεία, ένας δυσεύρετος συνδυασμός στη σύγχρονη Ελλάδα. Ωστόσο υπάρχουν κάποια κοινά δοσολογικά σχήματα στη βιβλιογραφία.

 

Στο απλό κρυολόγημα μια ευρέως διαδεδομένη «συνταγή» είναι το μάσημα ακατέργαστης καθαρής πρόπολης. Μασάμε ένα μπαλάκι μεγέθους ρεβιθιού μέχρι να πάψει να είναι σαν τσίχλα και να αρχίσει να τρίβεται. Τότε το καταπίνουμε. Αυτό το επαναλαμβάνουμε 3-5 φορές τη μέρα αμέσως μόλις νιώσουμε τραχύ και πονεμένο το λαιμό. Συνήθως δύο μέρες αρκούν για να φύγει ο πονόλαιμος αλλά και το συνάχι. Το ίδιο ισχύει για άφτρες, ουλίτιδα κλπ.

 

Προληπτικά, για να δυναμώσουμε το ανοσοποιητικό μας, μπορούμε να πίνουμε μέσα σε ένα φλιτζανάκι νερό 20-40 σταγόνες βάμμα πρόπολης 10% ή 25%, δύο φορές τη μέρα, την πρώτη βδομάδα κάθε μήνα, τους μήνες των ιώσεων ή και κάθε μέρα. Για τα παιδιά 4-12 ετών η δόση είναι η μισή.

 

Θεραπευτικά παίρνουμε 40 σταγόνες 3-4 φορές τη μέρα. Για τα παιδιά 4 -12 ετών η δόση είναι η μισή. Για τα παιδιά επίσης η πρόπολη μπορεί να χορηγηθεί μαζί με μια κουταλιά του γλυκού μέλι. Χτυπάμε 15 σταγόνες πρόπολη με το μέλι μέσα σ’ ένα φλιτζανάκι και μόλις απορροφηθεί η πρόπολη τους το ταΐζουμε.

 

Σύμφωνα με τον καθηγητή μελισσοθεραπείας δρ. Roch Domerengo η δόση εξαρτάται από το βάρος του ασθενούς. Δίνουμε 5mg ανά κιλό σωματικό βάρους μία ως 4 φορές την ημέρα, ανάλογα με την αιτία. Προληπτικά παίρνουμε αυτή τη δόση 1-2 φορές τη μέρα για 3 μήνες. Π.χ. Ένα άτομο 70 κιλών χρειάζεται για προληπτική χρήση 350-700 mg την ημέρα. Πολλοί άνθρωποι παίρνουν συνεχώς μισό γραμμάριο (500 mg) πρόπολη την ημέρα για τόνωση του ανοσοποιητικού . Συνιστάται όμως παύση μιας βδομάδας κάθε 6-8 εβδομάδες.

 

Η πρόπολη είναι καλύτερα να λαμβάνεται με άδειο στομάχι ειδικά αν πρόκειται για νόσους του στομαχιού ή του εντέρου. Κάποιοι αναφέρουν πρόβλημα ύπνου όταν παίρνουν πρόπολη αργά το βράδυ αλλά είναι μάλλον ζήτημα ιδιοσυγκρασίας που δεν αφορά όλους.

 

Η πρόπολη δε φαίνεται να αλληλεπιδρά αρνητικά με άλλα φάρμακα, (π.χ. έχει αποδειχθεί πειραματικά ότι αυξάνει την αποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών) ωστόσο να ζητείται πάντα η συμβουλή γιατρού.

 

Εκτός από την περίπτωση της αλλεργίας στην πρόπολη (1 στα 1000 άτομα), προβλήματα μπορούν να δημιουργηθούν μόνο αν η πρόπολη έχει μολυνθεί με ραδιενέργεια, μόλυβδο ή συνηθέστερα φυτοφάρμακα και εντομοκτόνα.

 

Κλείνοντας τονίζουμε για άλλη μια φορά πόσο εύκολη (δεν απαιτείται καμιά εκπαίδευση ούτε επιπλέον εργατικά) και ανέξοδη είναι η συλλογή της πρόπολης και πόσο μεγάλη η ζήτησή της. Χρειαζόμαστε κάθε δυνατή βοήθεια για να αντεπεξέλθουμε σε ένα δυσμενές περιβάλλον και σε επιδημίες που, είτε γιατί οφείλονται σε ιούς (π.χ. γρίπη των χοίρων, SARS, γρίπη των πτηνών ) είτε σε μικρόβια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά (π.χ. νοσοκομειακές λοιμώξεις, φυματίωση, ορισμένες μυκητιάσεις), δεν αντιμετωπίζονται επιτυχώς από την επίσημη ιατρική.

 

Χωρίς να θεωρούμε ότι εμείς έχουμε τη θεραπεία για τα πάντα, έχουμε ωστόσο στα χέρια μας ένα θαυμαστό υλικό που συνεχώς αποκαλύπτει καινούργιες ιδιότητες στους επιστήμονες που το μελετούν. Το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να βάλουμε μια σήτα και να το μαζέψουμε.

 

 

 

 

Πηγές:

James Fearnley. BEE PROPOLIS, NATURAL HEALING FROM THE HIVE, 2001, Souvenir Press (Εδώ μπορεί να βρει κανείς το σύνολο σχεδόν της βιβλιογραφίας για την πρόπολη)

R.Krell Value added products from beekeeping ηλεκτρονική έκδοση στη διεύθυνση www.fao.org/docrep/w0076e/w0076e00.htm

Θανάσης Μπίκος ΠΡΟΠΟΛΙΣ, ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΩΝ ΜΕΛΙΣΣΩΝ, 2001

www.melinet.gr/articles/index.tml Άρθρο του καθηγητή Α. Θρασυβούλου.

http://apitherapy.blogspot.com/ Καταπληκτικός ιστότοπος με σύγχρονη και εκτεταμένη βιβλιογραφία συγκεντρωμένη κατά λέξη κλειδί ή έτος δημοσίευσης που ανανεώνεται συνεχώς.

Η ΣΥΝΕΝΩΣΗ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ

Πασχάλης Χαριζάνης 

 Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών 

 Ο μελισσοκόμος φροντίζει vα έχει πάντα στο μελισσοκομείο μελίσσια δυνατά 

με νεαρές καλές βασίλισσες και αρκετά αποθέματα τροφής (μέλι, γύρη). Συμβαίνει 

όμως να βρεθούν στο μελισσοκομείο μελίσσια αδύνατα, ορφανά, ή με βασίλισσα 

αρρενοτόκο λόγω αμέλειας του μελισσοκόμου ή άλλης αιτίας.

Τότε πρέπει τα μελίσσια αυτά να ενωθούν για να δυναμώσουν και φυσικά να γίνουν παραγωγικά. 

Μελίσσια αδύνατα με πληθυσμό που σκεπάζουν 2-3 πλαίσια, πιθανόν να έχουν κακής 

ποιότητας βασίλισσα. Η διατήρηση τέτοιων μελισσιών είναι ασύμφορη γιατί δεν είναι 

ικανά να δώσουν κάποια παραγωγή και να ξεχειμωνιάσουν. Στα μελίσσια αυτά 

συνήθως θανατώνεται η βασίλισσα πριν την ένωσή τους και τέτοια αδύνατα μελίσσια 

τα ενώνουμε με μέτρια ή δυνατά και ποτέ μεταξύ τους.

Εξαιρούνται οι παραφυάδες που δεν πρόλαβαν να αναπτυχθούν καλά, ώστε να εκμεταλλευτούν

κάποια, συνήθως όψιμη, μελιτοφορία π.χ. μελιτοέκριση πεύκου, που ενώνονται

μεταξύ τους ανά δύο ή τρείς ώστε να δώσουν δυνατά μελίσσια. 

Τα ορφανά μελίσσια, αν δεν έχουμε να τους δώσουμε κάποια γονιμοποιημένη 

βασίλισσα έγκαιρα, συνήθως τα ενώνουμε με παραφυάδες, ή με μελίσσια που έχουν 

σχετικά λίγο πληθυσμό για να μη σταματήσει η ανάπτυξή τους ή χαθούν αν η εποχή 

είναι περασμένη (αργά το φθινόπωρο, ή χειμώνα). Μερικοί καλά οργανωμένοι και 

έμπειροι μελισσοκόμοι ενώνουν μέτρια ή και δυνατά μελισσοσμήνη ανά δύο ή 

περισσότερα ώστε να έχουν πολύ μεγάλους πληθυσμούς για καλύτερες αποδόσεις 

όπως στις μελιτοφορίες πεύκου, έλατου, θυμαριού κ. ά. 

Κάθε μελίσσι έχει τη δική του χαρακτηριστική οσμή. Οι εργάτριες ενός 

μελισσιού μπορούν να αναγνωρίσουν τις μέλισσες της ίδιας φωλιάς. Όταν υπάρχει 

έξω έλλειψη νέκταρος και γύρης οι διαφορές οσμών μεταξύ μελισσιών είναι 

μεγαλύτερες και υπάρχουν περισσότεροι φρουροί μέλισσες. Όταν το νέκταρ και η 

γύρη υπάρχει σε αφθονία τότε περισσότερες μέλισσες γίνονται συλλέκτριες, 

λιγότερες φρουροί και επειδή η τροφή μοιάζει πολύ της μιας κυψέλης με τη διπλανή 

της, οι οσμές των μελισσιών μοιάζουν. Κατά τη διάρκεια έντονης μελιτοφορίας είναι 

ο καλύτερος χρόνος για τη συνένωση μελισσιών ενώ κατά τη διάρκεια ξηρασίας 

απαιτείται περισσότερη προσοχή. 

Κατά την ένωση αφαιρούμε ή θανατώνουμε τη μία από τις δύο βασίλισσες, 

συνήθως την παλαιότερη. Μεταξύ των μελισσοκόμων επικρατεί η άποψη, ότι αν δεν 

αφαιρέσουμε τη μία, οι βασίλισσες θα μονομαχήσουν και θα επικρατήσει η νεότερη. 

Όμως το αποτέλεσμα δεν είναι γνωστό και δεν υπάρχουν πειραματικά δεδομένα για 

να το επιβεβαιώσουν. 

Υπάρχουν πολλοί τρόποι συνένωσης μελισσιών όπως της διπλής σίτας, του 

αρωματισμένου σιροπιού κ.ά., αλλά η πιό απλή και αποτελεσματική είναι η μέθοδος 

''του χαρτιού ή της εφημερίδας''. Πάντοτε φροντίζουμε το αδύνατο και συνήθως το 

μελίσσι που έχει τη βασίλισσα να τοποθετείται πάνω και να είναι εκείνο που του 

αλλάζουμε θέση (το δυνατό μένει στη θεσή του). Η καλύτερη ώρα για τη συνένωση 

είναι όταν οι μέλισσες βρίσκονται στη κυψέλη δηλ. λίγο πριν βραδιάσει. Αφού 

καπνίσουμε πρώτα, την αδύνατη ή ορφανή κυψέλη την τοποθετούμε δίπλα στη 

δυνατή . Μετά το κάπνισμα της δυνατής, αφαιρούμε το καπάκι και σκεπάζουμε την 

κυψέλη με μια εφημερίδα, εν συνεχεία ανοίγουμε με ένα καρφί ή με κάποιο ξύλο  2

λίγες τρύπες ώστε να μη μπορούν να περάσουν από αυτές οι μέλισσες.

Τοποθετούμε τα αδύνατο μελίσσι πάνω στο δυνατό με το πάτωμα όπως είναι ή μεταφέροντας

μόνο τα πλαίσιά του στο άδειο πάτωμα, καπνίζοντας συγχρόνως. Προσέχουμε οι 

μέλισσες της πάνω κυψέλης να μην έχουν καμία άλλη έξοδο πλην της διαμέσου της 

εφημερίδας. Μετά από 12-24 ώρες οι μέλισσες ''τρώνε'' την εφημερίδα και γίνεται η 

συνένωση ομαλά, αφού προηγουμένως έγινε και η εξομοίωση των οσμών των δύο 

μελισσιών. Στην επόμενη επιθεώρηση, μετά 3 τουλάχιστον μέρες διαπιστώνουμε την 

επιτυχία της ένωσης.  

    

Το διάφραγμα της βασίλισσας και η χρησιμότητα του

 

 

 πηγη   Μελισσοκοσμος

Σήμερα θα δούμε μια διαφορετική ανάρτηση.

Θα γνωρίσουμε ένα εξάρτημα που δημιουργήθηκε για να μας βοηθήσει να παίρνουμε περισσότερο μέλι.

Η ιδέα στηρίχτηκε στο φυσικό μπλοκάρισμα της βασίλισσας.

Οι μελισσοκόμοι σκέφτηκαν πως αφού η παραγωγή μελιού μεγαλώνει όταν η βασίλισσα μπλοκάρεται με φυσικό τρόπο από τις εργάτριες, τότε γιατί να μην γίνει το ίδιο αν μπλοκάρουμε τη βασίλισσα με τεχνητό τρόπο;

Θυμίζω ότι μπλοκάρισμα λέμε ότι έχουμε, όταν στις κηρήθρες οι εργάτριες βάζουν πολλά μελάκια  και δεν έχει διαθέσιμο χώρο να γεννήσει η βασίλισσα .

Κάπως έτσι προέκυψε το διάφραγμα.

Αυτό είναι ένα εργαλείο που το βάζουμε μεταξύ εμβρυοθαλάμου και πατώματος όπως βλέπετε και στις φωτογραφίες.

Με το διάφραγμα η βασίλισσα δεν μπορεί να ανέβει στο πάτωμα να γεννήσει κι έτσι οι εργάτριες το γεμίζουν μέλι, ενώ η γέννα της βασίλισσας περιορίζεται μόνο στον εμβρυοθάλαμο.

Η βασίλισσα δεν μπορεί να περάσει από το διάφραγμα για τον εξής απλό λόγο.

Το πλάτος του θώρακα της εργάτριας είναι 4 χιλιοστά.

Το πλάτος του θώρακα της Βασίλισσας είναι 4.2 χιλιοστά.

Και το πλάτος του θώρακα του κηφήνα είναι 5 χιλιοστά.

Το κενό που αφήνει το διάφραγμα είναι 4.1 χιλιοστά, και άρα επιτρέπει στις εργάτριες να περνάνε από αυτό έστω και με κάποια δυσκολία αφού έχουν πλάτος 4 χιλιοστά , ενώ δεν μπορούν να περάσουν οι βασίλισσες που έχουν πλάτος 4.2 και φυσικά ούτε οι κηφήνες αφού έχουν πλάτος 5 χιλιοστά.

Ως εδώ ακούγονται όλα καλά.

Το διάφραγμα όμως συνάδελφοι είναι δίκοπο μαχαίρι.

Και αυτό γιατί ναι μεν μας δίνει περισσότερο μέλι, αλλά με το διάφραγμα πέφτουν τα μελίσσια μας πάρα πολύ.

Γι αυτό δεν πρέπει ποτέ να αφήνουμε διάφραγμα στα μελίσσια μας πάνω από 20 ημέρες, ή μετά από έναν τρύγο.

Αυτό συμβαίνει γιατί ο διαθέσιμος χώρος που υπάρχει στον εμβρυοθάλαμο για να γεννάει η βασίλισσα μας είναι περιορισμένος.

Στον εμβρυοθάλαμο, στο κάτω μέρος της κυψέλης μας δηλαδή από την άνοιξη και μετά έχουν μπει πολύ μεγάλες ποσότητες γύρης, και κάποιες ποσότητες μελιού.

Κι έτσι ο χώρος για τη γέννα της μεγαλειοτάτης μας είναι μικρός, κι όταν έχουμε περιορισμένη γέννα τότε το μελίσσι πέφτει πολύ γρήγορα.

Πέφτει γιατί οι εργάτριες μας εξαντλούνται από την πολλή εργασία και πεθαίνουν και γρήγορα και πολλές καθημερινά.

Κι αν δεν αντικαθίστανται από νέες που εκκολάπτονται είναι φυσικό το μελίσσι μας να μειώνεται.

Αυτό οι μελισσοκόμοι πρέπει να το έχουν υπόψη τους, και το έχουν.

Λίγοι μελισσοκόμοι χρησιμοποιούν διάφραγμα.

Και κυρίως χρησιμοποιείται όταν η νεκταροέκκριση είναι σχετικά μικρή και δεν μπορεί η βασίλισσα να μπλοκαριστεί με φυσικό τρόπο.

Περισσότερο το διάφραγμα το χρησιμοποιούν οι μελισσοκόμοι που πηγαίνουν στα θυμάρια, κι έτσι εξασφαλίζουν μεγαλύτερη ποσότητα.

Και στον Έλατο μπορεί να μπει διάφραγμα όμως αν δεν δίνει καλά, αλλά όπως είπα μόνο για καμιά εικοσαριά ημέρες ώσπου να μαζέψει κάποιοι μέλια το μελίσσι, και μετά πρέπει να βγει για να ανέβει να γεννήσει και στο πάτωμα η βασίλισσα για να αναπτυχτεί το μελίσσι ξανά.

Εκτός από το κλασικό διάφραγμα που μπαίνει ανάμεσα στο πάτωμα και τον εμβρυοθάλαμο, έχουν βγει και κλουβάκια διαφράγματος που παίρνουν μέσα από ένα έως τρία πλαίσια.

Φυσικά μέσα σε αυτά τα κλουβάκια εγκλωβίζουμε την βασίλισσα για να γεννάει μόνο σε αυτά τα πλαίσια που εμείς έχουμε επιλέξει, και ολόκληρο το κλουβί μαζί με τη βασίλισσα το τοποθετούμε στον εμβρυοθάλαμο.

Έτσι γεμίζουν με μέλι ακόμα περισσότερα πλαίσια, αλλά το μελίσσι στο τέλος μειώνετε κι αυτό πάρα πολύ.

Αν λοιπόν θελήσετε να πάτε στα θυμάρια, και θέλετε να έχετε καλύτερες πιθανότητες να πάρετε από το πολύτιμο και αρωματικό αυτό μελάκι, τότε πάρτε μαζί σας και τα απαιτούμενα διαφράγματα για ακόμα καλύτερα αποτελέσματα…

Μέθοδος Μπαμπίλη

........... για παραγωγή μεγάλης ποσότητας μελιού.

 πηγη    MELISSOCOSMOS

Η μέθοδος Μπαμπίλη είναι μια Ελληνική μέθοδος για παραγωγή μεγάλης ποσότητας μελιού.
Έχει δοκιμαστεί πολλά χρόνια στην Ελλάδα και είναι πολύ αξιόπιστη και αποτελεσματική.
Η μέθοδος αυτή πείρε το όνομα της από τον εμπνευστή της, τον Γιάννη Μπαμπίλη δηλαδή.

Ο Γιάννης Μπαμπίλης πέθανε το 1996, ενώ υπήρξε ένας καταξιωμένος επαγγελματίας μελισσοκόμος.

Το γεγονός αυτό, ότι δηλαδή η μέθοδος αυτή προέρχεται από μελισσοκόμο και προορίζεται για μελισσοκόμους την κάνει ξεχωριστή.

Πάμε λοιπόν να γνωρίσουμε την μέθοδο Μπαμπίλη η οποία να σημειωθεί ότι είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε να εκμεταλλευτεί κατά τον καλύτερο τρόπο ο μελισσοκόμος την μελιτοέκκριση του ελάτου…

Κατ αρχήν θα πρέπει να έχουμε υγιή και δυνατά μελίσσια ώστε να αρχίσουν αυτά να αναπτύσσονται ικανοποιητικά αρχές Φεβρουαρίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην μέθοδο αυτή δεν μπορούν να ενταχτούν μελίσσια με ασθένειες, πχ νοζεμίαση η και βαρρόα που δεν επιτρέπει στο σμήνος να αναπτυχτεί ταχύτατα αλλά και να έχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη δυναμικότητα όταν έρθει ο χρόνος της συγκομιδής.

Καχεκτικά μελίσσια λοιπόν απορρίπτονται.

Ακόμα πρέπει να γνωρίζετε ότι η μέθοδος αυτή έχει άμεση σχέση με την λεγόμενη ανταποδοτικότητα, δηλαδή όσα περισσότερα ξοδέψετε για τροφοδοσία του σμήνους, τόσο περισσότερα θα πάρετε κατά την συγκομιδή επειδή θα έχετε δημιουργήσει πολύ δυνατά μελίσσια.
Άρα λοιπόν οι  μελισσοκόμοι που  δεν ξοδεύουν για να αναπτύξουν τα μελίσσια τους, καλό θα είναι να μην μπουν στον κόπο να δοκιμάσουν την μέθοδο αυτή γιατί θα αποτύχουν.


Ξεκινάμε λοιπόν σε 100 πχ μελίσσια τροφοδοσίες από τα μέσα Φεβρουαρίου και δίνουμε 2 κιλά σιρόπι σε κάθε μελίσσι, σε αναλογία 1 κιλό νερό σε 1 κιλό ζάχαρη κάθε 3 με 4 ημέρες.

Δεν δίνουμε ποτέ περισσότερο από 2 κιλά σιρόπι την κάθε φορά γιατί μπορεί να ξινίσει, ενώ δεν δίνουμε ούτε πιο λίγο γιατί τότε δεν θα έχουμε την ζητούμενη ανάπτυξη.

Αν όλα πάνε καλά και τηρηθούν αυτά που λέει ο Μπαμπίλης θα έχουμε διώροφα εικοσάρια μελίσσια περίπου στο τέλος Μαρτίου.


Στη συνέχεια κι αφού τα μελίσσια γίνουν διώροφα όπως είπαμε, παίρνουμε 100 κυψέλες και πηγαίνουμε και κόβουμε τα μελίσσια ακριβώς στη μέση, κάνοντας τα 100 μελίσσια μας 200.

Το μοίρασμα πρέπει να είναι οπωσδήποτε ίσο σε πληθυσμό και όσο το δυνατόν πιο δίκαιο σε γύρες και μέλια.
Στη συνέχεια κι αφού τελειώσουμε το κόψιμο των μελισσιών μεταφέρουμε τα 100 νέα και ορφανά μελίσσια που κόψαμε τουλάχιστον 5 χλμ μακριά, και τότε την ίδια μέρα δηλαδή τους δίνουμε βασίλισσα σε κλουβάκι, κατά τον Μπαμπίλη δεν πρέπει να καθυστερήσουμε καθόλου να δώσουμε βασίλισσα στο μελίσσι, αυτό πρέπει να γίνει την ίδια ημέρα.

Ο Μπαμπίλης στην μέθοδο του λέει ότι αν δεν δώσουμε βασίλισσα την ίδια ημέρα τότε οι απώλειες θα είναι μεγάλες, σε θανάτους βασιλισσών, αργοπορία η διστακτικότητα απαγορεύεται στη μέθοδο αυτή.
Όταν λοιπόν δώσουμε βασίλισσα στο κλουβάκι, πρέπει να αφήσουμε ήσυχο το μελίσσι τουλάχιστον για 8-9 ημέρες.

Προσοχή…

Η οδηγία αυτή πρέπει να τηρηθεί γιατί αποτελεί ένα από τα μεγάλα μυστικά της μεθόδου.

Αν μας λέει ο μεγάλος αυτός μελισσοκόμος τα μελίσσια ανοιχτούν μετά από 2-3 ημέρες από περιέργεια για να δούμε αν δέχτηκαν την μάνα, τότε το ποσοστό της αποτυχίας μπορεί να φτάσει ακόμα και το 100% σε θανάτους βασιλισσών.

Καλό είναι μαζί με την βασίλισσα στο μελίσσι να δώσουμε κι από ένα ζυμάρι τροφή την ίδια ημέρα και στη συνέχεια όπως είπαμε να το αφήσουμε ήσυχο για 8-9 ημέρες.

Επίσης είναι καλό και στα υπόλοιπα 100 αρχικά μελίσσια να δώσουμε ζυμάρι όταν τα κόψουμε.
Όταν τελειώσουμε αυτούς τους χειρισμούς τότε θα έχουμε 200 μελίσσια, και μάλιστα δεν θα έχουμε κανένα πρόβλημα σμηνουργιών αφού τα μελίσσια θα έχουν πολύ χώρο να αναπτυχτούν κατά την περίοδο των σμηνουργιών και δεν θα τα απασχολήσει καθόλου η σμηνουργία.

Στο αμέσως επόμενο διάστημα και αφού τα μελίσσια δεχτούν τις βασίλισσες συνεχίζουμε την τροφοδοσία με σιρόπι εντατικά.

Επειδή πρόκειται για άνοιξη που η νεκταροέκκριση είναι καλή, κι επειδή δεν είναι όλες οι χρονιές ίδιες, ο Μπαμπίλης δεν μας δίνει σαφής οδηγίες για την ποσότητα του σιροπιού που πρέπει να δίνουμε, θα πρέπει μόνοι μας να είμαστε σε θέση να κρίνουμε πόσο χρειάζεται, σε καμία περίπτωση όμως δεν πρέπει να τσιγκουνευτούμε την δοσολογία και την συχνότητα της τροφοδοσίας.
Έτσι αν όλα κυλίσουν ομαλά περίπου στις 20 Μαΐου που αρχίζει να δίνει μέλι ο Έλατος θα έχουμε 200 διώροφα εικοσάρια μελίσσια.

Τότε πρέπει να μεταφέρουμε και τα 200 μελίσσια στον Έλατο και να τα τοποθετήσουμε δυάδες.
Την επόμενη μέρα η μέρες πρέπει να ενώσουμε τα μελίσσια αυτά με την μέθοδο της εφημερίδας κάνοντας τα 200 μελίσσια μας 100.

Κατά τον Μπαμπίλη δεν χρειάζεται κατά την ένωση να ψάξουμε να βρούμε την μια βασίλισσα, τις αφήνουμε μέσα, και επικρατεί μόνο η μια, η ικανότερη μετά από μονομαχία των δύων τους.




Έτσι τώρα έχουμε 100 τετραώροφα μελίσσια με ολόκληρες στρατιές εργατριών, που είναι έτοιμες να μεταφέρουν στις κυψέλες μας τεράστιες ποσότητες μελιού.
Αυτό που πρέπει να έχουμε φροντίσει είναι να υπάρχει και δεύτερη έξοδος στο μελίσσι, τροποποιώντας μια θύρα του καπακιού.

Αυτό πρέπει να γίνει γιατί κατά την ένωση με την εφημερίδα υπάρχει κίνδυνος να λιώσουν τα κεριά από τη ζέστη και τον συνωστισμό, αν δεν έχει από κάπου να βγει όλος αυτός ο όγκος των μελισσών.

Τώρα θα πρέπει να αναρωτιέστε αν αξίζει ο κόπος να κάνουμε όλες αυτές τις ενέργειες.

Ας δούμε λοιπόν τι λέει ο Μπαμπίλης.

Μας λέει λοιπόν ότι δυο καλά διώροφα εικοσάρια μελίσσια αν δεν τα ενώσουμε θα μας δώσουν σε μια καλή νεκταροέκκριση από 15 κιλά μελιού το κάθε μελίσσι, η 30 κιλά τα δυο διώροφα μελίσσια μαζί.
Αν όμως τα ενώσουμε εφαρμόζοντας την μέθοδο και τα κάνουμε ένα τετραώροφο μελίσσι, τότε θα πάρουμε 60 με 70 κιλά μελιού.

Έτσι γίνεται αντιληπτό ότι έχουμε πολύ μεγάλο κέρδος αν εφαρμόσουμε την μέθοδο Μπαμπίλη.

Και δεν είναι μόνο αυτό…




Όταν τελειώσει ο Έλατος τα μελίσσια μας από τετραώροφα και λόγο της έντονης εργασίας τους θα έχουν μείνει το πολύ εικοσάρια διώροφα.

Ακόμα κι έτσι όμως είναι ακόμα πολύ παραγωγικά για όσους έχουν την δυνατότητα να τα πάνε σε κάποια ανθοφορία που ακολουθεί μετά τον Έλατο και να πάρουν κι από εκεί μέλι, πράγμα που θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο για όλα τα άλλα μελίσσια που δεν έχουν ακολουθήσει την μέθοδο Μπαμπίλη.

Αυτό γίνεται αντιληπτό γιατί αν πάμε πχ στον Έλατο με απλά εικοσάρια μελίσσια, τότε με το τέλος του ελάτου τα μελίσσια αυτά θα έχουν εξουθενωθεί και θα έχουν μείνει 10καρια η 12καρια, που θα είναι στην ουσία μη παραγωγικά.

Έτσι λοιπόν έχουμε άλλο ένα πλεονέκτημα με την μέθοδο Μπαμπίλη.

Ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τον χειμώνα όσοι ακολουθούν τη μέθοδο Μπαμπίλη πρέπει να ξεχειμωνιάζουν 100 μελίσσια, κι έτσι εξοικονομούν χρήματα από τροφοδοσία, σε σύγκριση με όσους δεν ακολουθούν την μέθοδο και ξεχειμωνιάζουν 200 μελίσσια χωρίς να τα ενώνουν.

Αυτή είναι λοιπόν η μέθοδος Μπαμπίλη συνάδελφοι.