ΞΥΛΙΝΕΣ Η ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΚΥΨΕΛΕΣ?

Κυψέλη ξύλινη ή πλαστική;

Το ερώτημα απασχολεί δεκάδες μελισσοκόμους τον τελευταίο καιρό καθώς οι πλαστικές κυψέλες δείχνουν να κερδίζουν διαρκώς όλο και μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς και ταυτόχρονα καμία έρευνα δεν έχει δημοσιευτεί από επίσημο φορέα για τις ποιοτικές και ποσοτικές διαφορές τους. Είναι αναμενόμενο θα έλεγα να μη δημοσιευτεί τίποτα γιατί μια τέτοια δημοσίευση θα επηρεάσει θετικά ή αρνητικά αντίστοιχα τις πωλήσεις των εκάστοτε κατασκευαστών ή εμπόρων.

Βλέποντας τα πράγματα από μια ουδέτερη σκοπιά, καθότι τίποτα από τα δύο δεν κατασκευάζω, θα προσπαθήσω από τη μέχρι τώρα εμπειρία μου να παρουσιάσω τα υπέρ και τα κατά και ίσως να καταλήξουμε σε κάποιο συμπέρασμα.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ	ΞΥΛΙΝΗ	ΠΛΑΣΤΙΚΗ
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ	Στοκάρισμα, βάψιμο, στέγνωμα, ξεμύρισμα	Πλύσιμο με νερό
ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ	Άμεση διάθεση λόγω πολλών κατασκευαστών	2 κατασκευαστές και ελλείψεις την περίοδο της άνοιξης
ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ	Εμφανίζονται διαφορές από κατασκευαστή σε κατασκευαστή οχι ιδιαίτερα προβλήματα	2 κατασκευαστές, όλα τα τεμάχια ίδιες διαστάσεις μεταξύ τους Σχετικά καλή συμβατότητα με ξύλινα πλαίσια και κυψέλες
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΠΟ ΤΕΜΑΧΙΟ ΣΕ ΤΕΜΑΧΙΟ	Μεγάλη απόκλιση στην ποιοτητα κυψέλης με κυψέλη, ένα ποσοστό έχει ελαττώματα.	Ίδια ποιότητα μεταξύ των κομματιών
ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ	Κάθε κυψέλη βάφεται με ότι χρώμα επιθυμεί ο αγοραστής	Περιορισμός στις χρωματικές επιλογές του εργοστασίου
ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ	Από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας εμφανίζονται σημάδια παλαιότητας, με συντήρηση αντέχουν 10 χρόνια άνετα.	Δεν παρουσιάζουν σημάδια γήρανσης ή χρήσης ακόμα και μετά από δύο χρόνια.
ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ	Ξύσιμο και βάψιμο κάθε 3-4 χρόνια, με τον ανάλογο κόπο/κόστος	Δεν χρειάζονται συντήρηση, ούτε δέχονται όμως αν χρειαστεί.
ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΣΗ	Λόγω ευκολίας του ξύλου, κόβονται, βιδώνονται, κολλώνται και γενικά τροποποιούνται	Δεν μπορούν να γίνουν επιδιορθώσεις, χρειάζονται ανταλλακτικά μέρη από τον κατασκευαστή. Δυσκολία λόγω πλαστικού
ΦΟΡΗΤΟΤΗΤΑ	Ευκολία στη μεταφορά, ικανοποιητικό κλείσιμο και ασφάλιση των εισόδων. Δέχονται βιδωτές χειρολαβές μεταφοράς	Άριστο κλείσιμο, βοηθούν οι καβίλιες, παίρνουν χειρολαβές μεταφοράς στο κάτω μέρος, όχι βιδωτές. Ειδικές υποδοχές στα καπάκια για τα πόδια της από πάνω.
ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΑΝΤΟΧΕΣ	Συνήθως ικανοποιητική αντοχή σε πλευρικές πιέσεις, μικρή ως ελάχιστη παραμόρφωση ακόμα και φορτωμένες. Κίνδυνος να ανοίξουν οι ενώσεις από πτώσεις.	Ελαφριά και ελαστική παραμόρφωση, δεν χάνουν το σχήμα τους, βοηθάει το στεφάνι στη μέση. Δεν σπάνε στην πτώση και δεν ξεκαρφώνονται στις γωνίες
ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗ	Συμπαγές ξύλο με χαμηλό συντελεστή θερμομόνωσης, μπορεί να βελτιωθεί με ειδικά επιστρώσεις υλικών κατά το βάψιμο	Υλικό με διάκενο αέρα, γεμισμένο με αφρό ή φελιζόλ που αυξάνει το συντελεστή θερμομόνωσης κατακόρυφα. Υποψία για συγκράτηση υγρασίας-νερού στο εσωτερικό.
ΥΓΡΑΣΙΑ	Εμφάνιση υγρασίας όταν περιοριστεί η οροφή με νάυλον ή τροφοδότη οροφής λόγω μειωμένη θερμομόνωσης.	Ελαφρώς μειωμένη εμφάνιση υγρασίας στα εσωτερικά τοιχώματα, καθόλου μούχλα στα πατώματα.
ΔΙΑΠΕΡΑΤΟΤΗΤΑ ΦΩΤΟΣ	Μηδενική διαπερατότητα	Ελαφριά διαπερατότητα κάτω από δυνατό ήλιο
ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ	Φλόγιστρο, οξέα, καυστικές ουσίες	Νερό με χλωρίνη, ξύδι, ποτάσα.
ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΛΟΠΗΣ	Καμία ιδιαίτερα διευκόλυνση	Δυνατότητα τοποθέτησης GPS στο διάκενο, σταμπάρισμα με πυροσφραγίδα που δεν καλύπτεται.
ΠΥΡΟΣΦΡΑΓΙΣΗ	Πυροσφραγίζεται με ελαφριά πίεση, χαλάει το χρώμα τοπικά αν είναι βαμμένη	Πυροσφραγίζεται πολύ εύκολα, χωρίς πίεση, δεν αλλοιώνεται, δεν καλύπτεται με στόκο.
ΑΝΤΟΧΗ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ	Πολύ καλό βίδωμα, μετά από χρόνια χρήσης τραβάνε υγρασία στις τρύπες	Μέτριο βίδωμα, ελαστικότητα του πλαστικού, κίνδυνος να χαλάσουν οι βόλτες μετά από πολλά ξε/βιδώματα
ΑΞΕΣΟΥΑΡ	Κλαστικοί τροφοδότες οροφής, γυρεοπαγίδες, σήτες πρόπολης	Έτοιμα χωρίσματα για 3/5κυψελίδιο, ειδική εσωτερική γυρεοπαγίδα, χωρίσματα. Μειονεκτεί στις πατέντες.
ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ	Δεν καθαρίζεται εύκολα το κερί με το ξέστρο	Εύκολη αφαίρεση του κεριού και της πρόπολης λόγω λείας επιφάνειας
ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΣΚΟΥΠΙΔΙΩΝ	Άριστη καθαριότητα ο πάτος με τη μεταλλική σήτα	Υστερεί ο πλαστικός διάτρητος πάτος, συγκρατεί σκουπίδια.
ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΕ ΠΛΗΘΥΣΜΟ	Δεν παρατηρήθηκε διαφορά
ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΤΡΟΦΩΝ ΤΟ ΧΕΙΜΩΝΑ		Ελαφρώς μειωμένη κατανάλωση
ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΕ ΜΕΛΙ		Ελαφρώς αυξημένη διατήρηση αποθεμάτων μελιού
ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ	Δεν παρατηρήθηκε διαφορά
ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΜΕΛΙΣΣΙΟΥ ΑΠΟ ΣΦΗΚΕΣ	Με το ξύλινο πορτάκι μειωμένη απώλεια μελισσών	Με το πλαστικό πορτάκι, αυξημένη απώλεια μελισσιών, ασφαλές εσωτερικό όμως
ΕΝΟΧΛΗΣΗ ΛΟΓΩ ΖΕΣΤΗΣ	Μέλισσες κρέμονται στην είσοδο στις μεγάλες ζέστες	Το μελίσσι παραμένει δροσερό στο εσωτερικό
ΣΜΗΝΟΥΡΓΙΕΣ		Καθυστέρηση στην εμφάνιση σμηνουργίας
ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΒΑΡΡΟΑ	Δεν παρατηρήθηκε διαφορά
ΚΟΣΤΟΣ ΑΓΟΡΑΣ	35€+ΦΠΑ (ίσως και λιγότερο)	45€ + ΦΠΑ, δεν περιλαμβάνει τελάρα
ΚΟΣΤΟΣ ΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ	Κόστος χρωμάτων	Κόστος τελάρων

Βάσει των παραπάνω καταλήγουμε στα εξής συμπεράσματα, τα οποία είναι αυθαίρετα και άκρως υποκειμενικά:

• Σαν κατασκευή η πλαστική κυψέλη εμφανίζει εμφανώς καλύτερη συμπεριφορά, αλλά ακόμα έχει δρόμο να διανύσει για να φτάσει το τέλειο. Ίσως ορισμένες τροποποιήσεις πρέπει να γίνουν άμεσα καθώς κρίνονται επιτακτικές.
• Το μελίσσι δεν εμφανίζει την παραμικρή ενόχληση από την πλαστική κυψέλη, ίσα ίσα την αποδέχεται καλύτερα τους καλοκαιρινούς μήνες.
• Δεν παρατηρούνται υγρασίες μέσα στις κυψέλες όταν το βάψιμο και η διαχείριση τους γίνεται σωστά. Ελαφρώς καλύτερη συμπεριφορά η πλαστική λόγω μόνωσης.
• Για μαζικές αγορές συμφέρει η αγορά ξύλινων κυψελών γιατί με τα κατάλληλα παζάρια μπορεί ο αγοραστής να πετύχει καλές τιμές που τον συμφέρουν. Επίσης σε μεγάλες αγορές, είναι πολύ ευκολότερο το βάψιμο καθώς γίνεται πιο μαζικά.
• Λόγω περιορισμών στην παραγωγή οι πλαστικές εμφανίζουν ελλείψεις μέσα στην άνοιξη και κινδυνεύει ο προγραμματισμός μας. Απαιτούνται έγκαιρες αγορές.
• Συμπεράσματα για το γενικότερο οικονομικό όφελος των μελισσοκόμων δεν μπόρεσαν να εξαχθούν, καθώς απαιτειται αναλυτική μελέτη και έρευνα με αριθμούς και πειραματικά μελισσοκομεία.

Αγορά κυψελών

Μετά απο μια σύντομη γνωριμία με το σπίτι των "κοριτσιών μας", αυτό που πρεπει να μας απασχολήσει ειναι η αγορά και η προετοιμασία του. Η κυψέλη λοιπόν που πρόκειται να φιλοξενήσει το μελισσάκι μας, αγοράζεται απο βιοτεχνίες κατασκευής κυψελών. Στην χώρα μας υπάρχουν πολλές και το υλικό κατασκευής τους ειναι Ευρωπαϊκή ή Εγχώρια ξυλεία πεύκου συνήθως. Για περισσότερες πληροφορίες και προτάσεις αγοράς,
Τι πρεπει να προσέξουμε ομως αγοράζοντας μια κυψέλη;

• Η κυψέλη να έχει τις σωστές διαστάσεις.(Τα τελευταία χρόνια δεν υπάρχουν ευτυχώς σημαντικές αποκλίσεις)
• Να εφαρμόζουν σωστά τα διάφορα τμήματα μεταξύ τους (καπάκι-όροφος-βάση)
• Το ξύλο να μην έχει σκασίματα ,τρύπες,ρωγμές και ρόζους μαύρους και αποκολημένους. Η ύπαρξη ρόζων στο σώμα των επιφανειών ,στο χρώμα του ξύλου, μόνο ελάτωμα δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί.
• Τα πλαίσια που συνοδεύουν συνήθως την κυψέλη μας να είναι καρφωμένα καλά και δυνατόν συνδεδεμένα με δεύτερο καρφάκι οι ορθοστάτες με τη ράχη και
• Την τιμή αγοράς η οποία έχει σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των βιοτεχνιών.

Βαφή κυψελών

Μια εργασία ιδιαίτερα κοπιαστική , δαπανηρή και χρονοβόρα είναι η βαφή των κυψελών.Η ολοκλήρωσή της χωρίζεται σε 6 στάδια:

• Κάψιμο των ρόζων. Γίνεται με φλόγιστρο και σκοπό εχει να ξεραθεί ο "ζωντανός" ρόζος ουτως ώστε να μην ξερνάει ρετσίνι.
• Στοκάρισμα όλων των ραφών και των οπών απ τα καρφιά με ξυλόστοκο ή πριονίδι με ξυλόκολα.
• Τρίψιμο της κυψέλης με γυαλόχαρτο  (αφού στεγνώσει ο στόκος).
• Καλό λάδωμα της κυψέλης με δύο 'χέρια" λινέλαιο στο οποίο έχουμε προσθέσει κατάλληλο στεγνωτικό, μέσα έξω.
• Αφού στεγνώσει εφαρμόζουμε  δυο χέρια Βελατούρα, μόνο εξωτερικά και 5-10 cm στο εσωτερικό της βάσης μέσα απ την πόρτα και τέλος,
• Βάψιμο με δύο χέρια λαδομπογιά στο επιθυμητό χρώμα .

Στο στάδιο του λαδώματος υπάρχουν διάφορες παραλλαγές τόσο στον τρόπο  οσο και στο υλικό που χρησιμοποιείται για τον εμποτισμό με λάδι που σκοπό έχει την προστασία του ξύλου απο μικροοργανισμούς
και παράσιτα. Εφαρμόζεται εμποτισμός της κυψέλης σε καυτό λινέλαιο ή παραφινέλαιο για μερικά λεπτά, διαδικασία που απαιτεί και κατάλληλο εξοπλισμό ( μεταλλικό δοχείο στο μέγεθος της κυψέλης, συσκευή υγραερίου επαγγελματική, κατάλληλα γάντια, γάντζους κλπ)