Διεγερτική τροφοδοσία - Πότε , πώς και γιατί

ΠΗΓΗ-ΕΛΛΗΝΙΚΟΜΕΛΙ.GR

Διεγερτική τροφοδοσία - Πότε , πώς και γιατί
Διεγερτική τροφοδοσία ονομάζεται η τεχνική με την οποία ο μελισσοκόμος δίνει πρόσθετη τροφή στα μελίσσια του προκειμένου αυτά να αυξήσουν πάνω απο το φυσιολογικό τους ρυθμό, το γόνο και συνεπώς τον πληθυσμό τους.

Διεγερτική τροφοδοσία ονομάζεται η τεχνική με την οποία ο μελισσοκόμος δίνει πρόσθετη τροφή στα μελίσσια του προκειμένου αυτά να αυξήσουν πάνω απο το φυσιολογικό τους ρυθμό, το γόνο και συνεπώς τον πληθυσμό τους. Ονομάζεται διεγερτική γιατί αποτελείται απο πολλές μικρές ποσότητες τροφής, τόσες ώστε να μην αποθηκεύονται αλλά ίσα ίσα να προκαλούν τη βασίλισσα και τις εργάτριες για μεγαλύτερες αποδόσεις.

Γιατί εφαρμόζεται :

• για τη διατήρηση του πληθυσμού των μελισσιών σε υψηλά επίπεδα. Εφαρμόζεται όταν διαπιστωθεί ότι έχει σταματήσει η νεκταροέκκριση, γεγονός που οδηγεί στη μείωση της ωοτοκίας της βασίλισσας και στον περιορισμού του γόνου του μελισσιού.
• για την αύξηση του πληθυσμού των μελισσιών, με σκοπό την εκμετάλλευση μιας κύριας ανθοφορίας. Εφαρμόζεται 40 περίπου ημέρες πριν από τη ανθοφορία.
• για την ανανέωση του πληθυσμού των εργατριών μελισσών το φθινόπωρο, εποχή που φυσιολογικά μειώνεται η ωοτοκία της βασίλισσας. Εφαρμόζεται μετά τον τελευταίο τρύγο.
• συνοδευτικά, όταν γίνονται διάφορες επεμβάσεις στα μελίσσια, π.χ. βασιλοτροφία.

Πώς εφαρμόζεται:
Τα μελίσσια τροφοδοτούνται καθημερινά με 1/4 μέχρι 1/8 του λίτρου σιρόπι (1:1) για 15 περίπου συνεχείς ημέρες. Μεγαλύτερη ποσότητα σιροπιού ελάχιστα προσφέρει στη δημιουργία του ερεθίσματος για εκτροφή του γόνου, σε μερικές μάλιστα περιπτώσεις, συμβάλλει αρνητικά, καθώς οι μέλισσες αποθηκεύουν την τροφή, 'μπλοκάροντας' τον διαθέσιμο χώρο για την ωοτοκία της βασίλισσας.
Ο πιο κατάλληλος τρόπος για να δοθεί το σιρόπι στο μελίσσι και να καταναλωθεί αμέσως, είναι η πλαστική σακούλα. Η σακούλα τοποθετείται επάνω στους κηρηθροφορείς, αφού ανοιχθούν σ' αυτή μερικές τρύπες με καρφίτσα, ώστε οι μέλισσες να παίρνουν σιγά-σιγά την τροφή.
Πολύ εύχρηστα και οικονομικά απο άποψη χρημάτων , αντοχής αλλά και χώρου αποθήκευσης είναι τα κλασικά πιατάκια γλάστρας, συνοδευόμενα απο ξερά κλαδάκια για να μην πνίγονται οι μέλισσες. (βλέπε φωτό)

Το σιρόπι μπορεί να αντικατασταθεί με ζαχαροζύμαρο, όχι όμως με την ίδια επιτυχία.
Ωστόσο το ζαχαροζύμαρο αποτελεί μια πιο σταθερή και ασφαλή τροφοδότηση ακόμα και την άνοιξη καθώς δεν προκαλεί τις συλλέκτριες να αναζητήσουν τροφή ρισκάροντας την επιστροφή τους στην κυψέλη.
Απαραίτητες προϋποθέσεις για τη επιτυχία της διεγερτικής τροφοδοσίας είναι:

• Η παρουσία γύρης ή υποκαταστάτου γύρης. Χωρίς τη γύρη η βασίλισσα ωοτοκεί, αλλά οι μέλισσες δεν εκτρέφουν τον γόνο
• Η παρουσία καλοχτισμένων κηρηθρών με άδεια και καθαρά κελιά κοντά στη γονοφωλιά.
• Μικρής ηλικίας και καλής ποιότητας βασίλισσα.
• Δυνατά μελίσσια. Μολονότι τα μικρά μελίσσια συγκριτικά με τα μεγάλα εκτρέφουν γόνο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, εντούτοις τα πρώτα έχουν περιορισμένες δυνατότητες. Όσο ευνοϊκοί και αν είναι οι παράγοντες της διεγερτικής τροφοδοσίας, τα μικρά μελίσσια δεν καταφέρνουν να δημιουργήσουν μεγάλους πληθυσμούς. Γι' αυτό είναι προτιμότερο πρώτα να συνενώνονται μ' άλλα και μετά να τροφοδοτούνται διεγερτικά.

Πρόσφατες πληροφορίες σχετικά με τη διεγερτική τροφοδότηση :

• η ωοτοκία της βασίλισσας δεν διεγείρεται όταν το μελίσσι τροφοδοτείται με 2-3 κιλά σιρόπι την ημέρα
• το πυκνό σιρόπι (65%) διεγείρει περισσότερο την ωοτοκία της βασίλισσας, σε σύγκριση με το αραιό σιρόπι (30%)
• η εντατική εκτροφή γόνου μειώνει τη διάρκεια ζωής των εργατριών μελισσών, με αποτέλεσμα να τις καθιστά λιγότερο παραγωγικές
• η χρονική διάρκεια εφαρμογής της διεγερτικής τροφοδότησης δεν είναι ευθέως ανάλογη με τον αριθμό των μελισσών που θα ολοκληρώσουν της εξέλιξή τους, στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Κι αυτό γιατί κάθε συγκεκριμένο μελίσσι μπορεί να εκθρέψει συγκεκριμένο αριθμό προνυμφών, αριθμός ο οποίος δεν μπορεί να ξεπεραστεί.

Πλεονεκτήματα :
Η σωστή εφαρμογή της διεγερτικής τροφοδοσίας εξασφαλίζει στα μελίσσια περισσότερο γόνο και μεγαλύτερους πληθυσμούς.
Μειονεκτήματα :
Είναι κοπιαστική εργασία, ιδιαίτερα όταν εφαρμόζεται σε μεγάλο αριθμό μελισσιών.
Προφυλάξεις :
Η διεγερτική τροφοδοσία δεν πρέπει να γίνεται με ακατάλληλο καιρό, γιατί οι μέλισσες δραστηριοποιούνται, πετούν για να συλλέξουν τροφές και χάνονται.
Όταν οι θερμοκρασίες που επικρατούν είναι χαμηλές η διεγερτική τροφοδοσία πρέπει να αποφεύγεται, γιατί έτσι επεκτείνεται ο γόνος και οι μέλισσες αδυνατούν να διατηρήσουν την απαραίτητη για την επιβίωση του θερμοκρασία στη γονοφωλιά (34°-35° C ).

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΑΠΟ  ΚΟΝΤΟΚΩΣΤΑ ΣΤΑΥΡΟ

Τροφοδοσία με σιρόπι για διέγερση....

Η διεγερτική τροφοδοσία με σιρόπι γίνεται για να ερεθίσουμε τη βασίλισσα, ώστε να γεννήσει περισσότερα αυγά. Κατά αυτό το τρόπο, χορηγώντας συνεχόμενα στο μελίσσι μικρές ποσότητες αραιού σιροπιού για καποιες μέρες, δίνουμε την ψευδαίσθηση στο σμήνος πως ξεκίνησε νεκταροέκκριση και η βασίλισσα έτσι αυξάνει τη γέννα της.

Εφαρμόζουμε διεγερτική τροφοδοσία αρχές της άνοιξης ώστε το μελίσσι να αυξήσει τον πληθυσμό του μετά το ξεχειμώνιασμα ή το φθινόπωρο μετα τον τρύγο για να ανανεωθούν οι πληθυσμοί στις κυψέλες μας.

Κατά την διεγερτική τροφοδοσία ετοιμάζουμε σιρόπι απο 1 μέρος ζάχαρη και 2 μέρη νερό. Τροφοδοτούμε και φροντίζουμε ώστε το μελίσσι να προσλαμβάνει καθημερινά 150-300ml σιροπιού. Δίνουμε δηλαδή καθημερινά μικρές ποσότητες σοροπιού και για περίπου 15 ημέρες. Συνολικά αυτές τις 15 ημέρες, δίνουμε στο κάθε μελίσσι περίπου 3 κιλά σιρόπι. Μια λεπτομέρεια για καλύτερα αποτελέσματα είναι να ξεκινήσουμε τη τροφοδοσία με την ελάχιστη ποσότητα και τις επόμενες ημέρες να αυξάνουμε σταδιακά τη ποσότητα που τροφοδοτούμε. Με αυτό το τρόπο δίνεται η αίσθηση στο μελίσσι πως έξω υπάρχει νεκταροέκκριση και συνεχώς αυξανόμενη εισροή απο νέκταρ στη κυψέλη....

τροφοδότης οροφής

Η διεγερτική τροφοδοσία για να είναι αποτελεσματική, πρέπει ταυτόχρονα να υπάρχει και άφθονη γύρη στις κυψέλες μας. Την άνοιξη η συλλογή γύρης είναι άφθονη και η διέγερση μας έχει επιτυχία, ενω σε άλλες περιπτώσεις που δεν υπάρχει έντονη συλλογή γύρης καλό είναι να τροφοδοτήσουμε επιπλέον με γύρη ή υποκατάστατο γύρης.

Επίσης κατα τη διέγερση αν δεν υπάρχουν προμήθειες σε μέλι στη κυψέλη, πρέπει να υπάρχει ζαχαροζύμαρο στη κυψέλη. Η διέγερτική τροφοδότηση αυξάνει το γόνο και το μελίσσι απαιτεί μεγάλες ποσότητες σε τροφή. Αν κάνουμε διέγερση χωρίς προμήθειες σε τροφές τα μελίσσια θα κινδυνεύσουν απο πείνα.

Ιδιαίτερη προσοχή επίσης χρειάζεται στις εξωτερικές θερμοκρασίες, γιατί αν είναι χαμηλές, οι μέλισσες δεν θα δέχονται το σιρόπι, θα πνίγονται ή θα παρουσιάσουν διάρροια. Εφαρμόζουμε διεγερτική τροφοδοσία αφου περάσει ο χειμώνας και δεν υπάρχει κίνδυνος για απότομες πτώσεις θερμοκρασίας τις επόμενες ημέρες.

Τροφοδότες για διέγερση:

1. Τοποθετούμε πιατάκι πάνω απο τα πλαίσια μεσα στη κυψέλη και εκει ρίχνουμε το σιρόπι. Μέσα τοποθετούμε ξυλαράκια ή πευκοβελόνες για μα μη πνίγονται οι μέλισσες στο σιρόπι. Το αρνητικό σε αυτη τη περίπτωση, είναι πως ενοχλούμε πολύ συχνά το μελίσσι, ανοίγοντας τη κυψέλη. Για να μην ενοχλούμε το μελίσσι, μπορούμε να βάλουμε στα καπάκια των κυψελών μας τάπες τροφοδοσίας και ετσι να ανοιγουμε τη τάπα και να ρίχνουμε σιρόπι στο πιατάκι.

2. Εξωτερικοί τροφοδότες. Τοποθετούνται στην είσοδο της κυψέλης και παρέχουν με αργό ρυθμό σιρόπι στα μελίσσια μας. Δεν χρειάζεται να τους γεμίζουμε καθημερινά, γιατι οι μέλισσες λαμβάνουν με αργό ρυθμό σιρόπι.

3. Σακούλα.  Παίρνουμε σακούλες τροφίμων, σαν αυτές που βάζουν μέσα το ρύζι και τα όσπρια, την γεμίζουμε με ένα κιλό σιρόπι και κάνουμε ένα κόμπο ώστε να μη χύνεται.  Ανοίγουμε τη κυψέλη και τοποθετούμε τη σακούλα με το σιρόπι πάνω απο τα τελάρα. Με μια βελόνα-καρφίτσα που έχουμε μαζί μας κάνουμε 2 τρύπες στο πάνω μέρος της σακούλας. Το σιρόπι δε χύνεται και οι μέλισσες το ρουφούν με πολύ αργό ρυθμό. Μεσα σε λίγες μέρες θα έχουν πάρει όλο το σιρόπι και τοποθετούμε καινούρια σακούλα σιροπιού. Αυτος ο τρόπος είναι απ τους καλύτερους μιας και δεν ανοίγουμε συχνά τη κυψέλη, το σιρόπι δε ξινίζει, δεν προκαλείται λεηλασία....αφου το σιρόπι δεν είναι εκτεθειμένο ώστε να το μυρίζονται οι ξένες μέλισσες.

4. Τροφοδότης μπουκάλι. Αντι για σακούλα μπορούμε να πάρουμε ένα πλαστικό μπουκάλι νερού του μισού λίτρου, να του ανοίξουμε μια τρύπα 2 mm και να το τοποθετήσουμε ανεστραμμένο πάνω απο τα τελάρα. Το σιρόπι δε χύνεται και οι μέλισσες ρουφούν με αργο ρυθμό το σιρόπι απ τη τρύπα.

5. Εσωτερικοί τροφοδότες οροφής, που μας δίνουν τη δυνατότητα να τροφοδοτούμε χωρίς να ενοχλούμε το μελίσσι. Καλύπτουν όλη την οροφή της κυψέλης. Το αρνητικό είναι το κόστος τους και ο χώρος που καταλαμβάνουν.

Τροφοδότης - σακούλα

Τροφοδότης εισόδου - εξωτερικός

Τέλος κάθε φορά που κάνουμε διέγερση μπορούμε να βάζουμε στο σιρόπι 1gr θυμόλη ανα 15 λίτρα σιροπιού. Τη θυμόλη τη διαλύουμε πρώτα σε 1ml οινόπνευμα και μετα τη ρίχνουμε στο σιρόπι. Με αυτο το τρόπο κάνουμε προληπτική θεραπεία για τη νοζεμίαση, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του ΑΠΘ. Προσωπικά όταν ξεκινώ διεγερτική τροφοδοσία την άνοιξη, δεν βαζω κατευθείαν θυμόλη, για να συνηθίσουν πρώτα τα μελίσσια την τροφοδοσία με σιρόπι και μετα απο λίγες μέρες όταν ξαναγεμίσω τους τροφοδότες βάζω στο σιρόπι και τη θυμόλη,